Ŋwɛ menomenyɛɛ́ mekɛ́ Lukase 11

Jisɔs alɛré ndɛre muú abɔɔ́ manɛmmyɛ mbaá Ɛsɔwɔ

(Mat 6:5-13; 7:7-11)

1 Né gébé gefɔ́ Jisɔs abɔ́ anɛnemmyɛ né mbaá fɔ. Aké anerege maá utɔɔ́ wuú ama achwɔ jɔ́ɔ ne ji áke, “Ata lɛré ɛse ndɛre debɔɔ́ manɛmmyɛ mbaá Ɛsɔwɔ wyɛ ndɛre Jɔn abɔ́ alɛré baá utɔɔ́ bií.” 2 Ɛ́fɛɛ́ Jisɔs alɛré baá utɔɔ́ bií ako aké, “Yɛndégébé deké denɛnemmyɛ jɔɔ́ge nnó:

Ntɛ sé, pyɛ́ mabɔ mmyɛ́ mábɛ́ ne ɛ́nógé

Pyɛ gefwa jyɛɛ́ géchwɔ́.

3 Chyɛgé ɛsé menyɛɛ́ yi dékɛ́lege bií ne bií.

4 Jinte gabo yi ɛse depyɛ ɛta wyɛ́,

ndɛre ɛsé ntó déjígente gabo yi bɔɔ́ ápyɛɛ́ ɛta ɛsé.

Ɔ́kamégé ɛsé dékpɛ́ né mmuameno.”

5 Ne Jisɔs amɛɛ́ aké désɛ nnó, “Mbɔgé ɔlu ne mejeé ne ɔjyɛgé gáre ji ne metɔɔ́ utuú ɔké, ‘Mejeé pwɔ me ntó brɛd ɛ́lɛɛ́. 6 Meŋkɛɛ́ wa achwɔ, mpɔ ne genó ɛyigé nchyɛge ji, mejeé wyɛ́ ajɔɔ́ge nyɛ́ nnó’? 7 Ndɔfɔ ɛbɛ́ɛ nnó ji ashuge ji meko né mmu gepu aké, ‘Ɔchyɛge me ɛfwyale. Ngbɛ́ mɛ́ gepú ya mbɛlé ne baá ba, nkwilégé sé ka mankɛlé genó nchyɛ́ wɔ.’ 8 Jisɔs aké, mende yiná ashyá mánkwilé ka achyɛ́ ji menyɛɛ́, yɛ́ lé alú mejeé wuú yɛ́mbɔ ngarege wɔ nnó yɛ ɛ́pyɛ́ nnó, gétúgé adoó menómbí dɔɔ́ dɔɔ́, mejeé wuú akwilege nyɛ́ ka manchyɛ́ ji yɛndé genó ɛyígé akɛ́lege ájyɛ́.

Jisɔs alɛrege nnó ɔké ɔkɛlege genó, gií Ɛsɔwɔ né mmyɛmenɛne

(Mat 7:7)

9 “Mbɔ ne ngarege ɛnyú nnó, ‘Gige wyɛ Ɛsɔwɔ gige, achyɛge nyɛ́ ɛnyú unó bi dekɛlege, kɛlege wyɛ kɛlege ápyɛ nyɛ́ ɛnyú degɛ ubi. Dóoge wyɛ menombi doó, anénege nyɛ ɛnyú ɛwú.’ 10 Kaáge nnó muú yi agigé genó, asɛle nyɛ, ne ayi akɛlégé, agɛne nyɛ, ne muú yi anogé menómbí, ánénege nyɛ́ ji ɛ́wú. 11 Ndé muú nyú ayi abɛgé ntɛ, ne maá wuú agigé ji meshuú, áchyɛ́ge le ji mmyɔ? 12 Wá mbɔgé akɔgé nekwanchií, achyɛge lé ji ngat? 13 Mbɔgé ɛnyú ákwaá abi délú bɔɔ́ nchyɛ, dechyɛge unó ulɔ́úlɔ́ mbaá baá nyú, ndé gepyɛ ne Ntɛ nyú yi alú né mfaánebuú alá chyɛ́gé Mendoó Ukpea mbaá bɔɔ́ abi ágíge ji?”

Jisɔs apɔ́ ula uma ne Bɛlsɛbɔb mfwa aló nchyɛ

(Mat 12:22-30; Mak 3:20-27)

14 Né gébé gefɔ́ Jisɔs aféré meló nchyɛ ayi apyɛ́ mende fɔ álaá mbú. Meló yimbɔ aké atanege ji mmyɛ mende yimbɔ alɔ manjɔɔ́ mejɔɔ́. Gejamégé bɔɔ́ bí awuú ndɛre mende yimbɔ ajɔ́ge mejɔɔ́ matyɛ mawá ɛbwɔ́ meno. 15 Yɛ́mbɔ abifɔ aké, “Abuú áló nchyɛ né menyamyɛ bɔɔ́, ɛlé Bɛlsɛbɔb mfwa áló nchyɛ ne achyɛ́ge ji uto nkawu ne ábuú áló nchyɛ.” 16 Abifɔ akɛle meti mamua Jisɔs. Ágií ji áké, “Pyɛ ufélekpa ɛse dégɛ́, manlɛre nnó Ɛsɔwɔ ne atɔ́me wɔ.” 17 Jisɔs ákaá genó ɛyigé ɛbwɔ́ áfɛ́rége, ajɔɔ́ ne ɛbwɔ́ aké, “Yɛ́ndé melɔ ɛwé bɔɔ́ álá pɔ́ meko ama, ɛ́tɛ́négé. Mbɔgé ula gepú ukarégé, uké umyɛ ne atɛ utyage. 18 Mbɔntó ne ɛ́lú ne danchɔmelo, mbɔgé bɔɔ́ bií ákarégé aké ámyɛ́ ne atɛ gefwa jií gétɛ́négé. Njɔɔ́ mbɔ, gétúgé ɛnyú deke uto ba utanege mbaá danchɔmeló, ne nkáge mfére aló nchyɛ. 19 Deké mférege aló nchyɛ né uto bí dánchɔmeló. Ndɛre ɛnyú deké mbɔ, bɔɔ́ nyú áferege né uto bí wá? Ɛ́byɛnnó ɛbwɔ́ ambɔɔ́ álɛ́rege ɛnyú nnó delu gyɛ́. 20 Yɛ́mbɔ, mbɔgé ɛ́lé utó bí Ɛsɔwɔ ne mbuú áló nchyɛ, kaáge nnó Gefwage Ɛsɔwɔ gélɔ mɛ́ fá ne ɛnyú.

21 “Ɛnyú dekaá nnó, mbɔgé meto muú akpomégé mmyɛ ne unó bee mámbá gepú jií, unó bií uko ubɛ́ɛ cháŋéné. 22 Yɛ́mbɔ mbɔgé muú yi atóo apwɔ́ɔ ji, achwɔgé kpá ji ne umyɛ, afɔge nyɛ́ unó umyɛ bií ɛbí ji abɔ́ anɛré metɔɔ́ wuú wyɛ́, akaré ne ajeé bií.

23 “Muú yi ashyagé mantɛné né depɔ ta, ɛ́byɛnnó atya lé détí. Mbɔgé muú ashyagé mampoó me nnó apyɛ́ bɔɔ́ ákaá Ɛsɔwɔ, ɛ́byɛ́nnó achɔ mbɔ ɛ́lé utɔɔ́ ba.

Meló nchyɛ ayi akeré meso

(Mat 12:43-45)

24 “Gepɔgé meló nchyɛ gélú nnó, gébégé atanégé muú né mmyɛ akɛ́ne akɛ́lege melu mangbeé mmyɛ né mmu mewaá. ‘Mbɔgé alá gɛ melu wɔ́, ajɔge aké nkerege meso né mbaá yi ntané.’ 25 Mbɔgé akerege meso ne agɛgé nnó gepú yimbɔ gela gewa, ákwyɛ́ áshwa mɛ́ géjí, 26 akerege, afɛ́ asɛ áló nchyɛ abifɔ akénéama abi abɔɔ́ apwɔɔ́ ji, ákpɛ́ ájwɔ́lé mmu. Ne gefɔɔ́ ɛyígé muú yimbɔ ábɛɛ́ gebɔ́ɔ gépwɔ ɛyígé mbɛmbɛ.”

Metɔɔ́ megɔmegɔ ɛwé wáwálé

27 Jisɔs ajɔɔ́gé depɔ ɛtí, mendée fɔ né mmu geluage bɔɔ́ bimbɔ ado ɛlúlú aké, “Metɔɔ́ megɔmegɔ ɛlú ne mendée yi ábyɛné wɔ ne awɛɛ́ wɔ ne mámbɛ́ jií.” 28 Jisɔs akeré meko ake, “Géjamégé metɔɔ́ megɔmegɔ gélú lé ne bɔɔ́ bí awúu mekomejɔɔ́ Ɛsɔwɔ, ne apyɛ ndɛré aké.”

Bɔɔ́ ákɛ́lege ufélékpá

(Mat 12:38-42; Mak 8:11, 12)

29 Ndɛre Jisɔs ajɔ́ge depɔ tí gejamégé bɔ́ɔ áchwɔ chóme áwúu. Ne Jisɔs ajɔɔ́ ne ɛbwɔ́ aké, “Ɛnyú njyɛ ɛniné na debɔ. Dekɛlege me nlɛ́ré ɛnyú ufélekpa, yɛ́mbɔ yɛ́ uma nlɛ́régé fɔ́, wyɛ lé ufélekpa ɛbi *Jona. 30 Wyɛ́ ndɛre Ɛsɔwɔ abɔ́ apyɛ́ ufélekpa né mmyɛ Jona manlɛré utó bií mbaá bɔɔ́ Ninɛvɛ, mbɔntó ne álɛ́rege nyɛ né mmyɛ Maá Ntɛ Mekwaá, ne njyɛ ɛniné na négɛ́ne nyɛ. 31 Bií unɔɔ́ mpa Ɛsɔwɔ, mfwa mendée né melɔ Shɛba ákwilege nyɛ ashule bɔɔ́ njyɛ ɛnina ndo nnó ápyɛ gabo. Néndé, atané nya kpaá tɛtɛ ɛwu áchwɔ́ wú unó bi mfwa *Solomun álɛré nya bɔɔ́ ne déŋgá. Kaáge yɛ nnó muú alu mbɔ né metɔɔ́ metɔɔ́ ɛnyú ayi álɛ́rege mekomejɔɔ́ ne déŋgá apwɔɔ́ mfwa Solomun yɛ́mbɔ défyɛɛ́ fɔ́ matu manwúge wɔ́. 32 Bií mpa, bɔɔ́ Ninɛvɛ ntó áshulege nyɛ́ ndo mbaá njɛ ɛníné fí gétúgé ɛbwɔ́ abɔ́ awúu mekomejɔɔ́ Ɛsɔwɔ ayi Jona abɔ agare ne ákwɔré matɔɔ́ bwɔ́. Muú yichá alu fá nána ayi mekomejɔɔ́ wuú apwɔɔ́ ayi Jona, ne ɛnyú dewuú fɔ́ ji.

Jisɔs alɛrege bɔɔ́ geŋgbɔ́gé menyammyɛ

(Mat 5:15; 6:22, 23)

33 “Muú álwɛ́gé fɔ́ ɛ́túléká ábele bíbí. Yɛ́ gesá akpáné fɔ akwéré ɛwú. Aŋma ɛwú mfaá nnó bɔɔ́ ákpɛgé mmu gepú ágɛ́né mbaá. 34 Ámɛ́ mekwaá álu ɛke ɛtúlékáŋ né menyammyɛ wuú meko. Mbɔgé amɛ jyɛ́ álú cháŋéné, kaá nnó menyammyɛ wyɛ́ meko abɛɛ́ ne geŋgbɔ́, ne mbɔgé amɛ jií apɔ́ chánchá agɛne gemua mbaá meko. 35 Muú abɔ manchɛré chánchá agɛ́ nnó geŋgbɔ́ ɛyigé ji afɛré nnó agɛne gépɔ́ fɔ́ lé gemua. 36 Mbɔgé muú akwɔlégé geŋgbɔ́ wáwálé, ayi depɔ tií délá pɔ́ né gemua, geŋwá jií geko gebɛ́ɛ nyɛ́ pópó ndɛre mewɛ́ ɛgɛ́nege né gemua.”

Jisɔs ashule ndo mbaá anlɛré mabɛ Ɛsɔwɔ ne ɛkwɔ bɔɔ́ Farasi

(Mat 23:1-36; Mak 12:38-40)

37 Ndɛre Jisɔs alú ajɔ́ge mbɔ, muú Farasi fɔ akú ji nnó ajyɛ́ anyɛ́ menyɛɛ́ ne ji né gepú jií. Ajyɛ kpɛ́ ajwɔlé, ɛbwɔ́ álɔ manyɛ́ menyɛɛ́. 38 Muú Farasi yimbɔ agɛ́gé nnó Jisɔs alɔ manyɛ́ menyɛɛ́ ayi álá shwɔné amu wɔ́ ala meno mekpo fuú. 39 Jisɔs aké ne ji, “Ɛnyú bɔɔ́ Farasi dewya matɔɔ́ nchyɛ ne usée. Néndé gepɔge nyú gélu ɛké muú ayi ashwɔnege meso amo ne uchwɛri menyɛ́, yɛ́mbɔ né mmu, abelege unó bi ji abɔɔ́ né mati mabomabo. 40 Ama jɔ́ɔ aké: Ɛnyú delu ukeŋkené bɔɔ́. Ɛnyú dekaá fɔ́ nnó Ɛsɔwɔ yi akwyɛ́ meso genó ji ne akwyɛ́ ntó mmu wɔ́? 41 Genó ɛyigé ɛnyú débɔɔ́ mampyɛ gélú nnó, bɔ́ge genó ɛyigé gelu mmu bɔ akpáŋkpa menyɛɛ́ nyú déchyɛ́ mbaá bɔɔ́ gekpo. Ɛ́fɛɛ́ matɔɔ́ nyú ntó ábɛ́ nyɛ́ pópó né depɔ deko.

42 “Utóŋkwa úlú ne ɛnyú bɔɔ́ Farasi. Ɛnyú dekarege menyɛɛ́ yi dékpáne né makɔɔ́ nyú dékaré malú afya, déchyɛ Ɛsɔwɔ melú ɛma. Yɛ́mbɔ depyɛ́ unó ɛbí úlú cho mbaá bɔɔ́ ne dejinte mangbógé ne Ɛsɔwɔ. Pyɛge ukpɛ́kpɛ́ unó bina. Yɛ́mbɔ délyage fɔ́ manchyɛ ɛchyɛ ɛwé ɛnyú debɔ dechyɛge mɛ.

43 “Utoŋkwa úlú ne ɛnyú bɔɔ́ Farasi degboó mánjwɔ́lé malú ujwɔ́lé ayi ɛ́nógé né mmu macha mmyɛmenɛne ne dekɛlege nnó bɔɔ́ átámégé ɛnyú ne ɛ́nógé ne matoó gese.

44 “Utóŋkwa úlú ne ɛnyú, délu ɛké manome ayi álu bibi. Bɔɔ́ ákɛ́ne mfaá ákaá fɔ́ nnó ákpáne mbɔ lé getoó wɔ.”

45 Jisɔs anérégé manjɔɔ́ depɔ ɛtí, Ménlɛré mabɛ́ Ɛsɔwɔ ama aké, “Ménlɛré ɔ́jɔɔ́ge mbɔ depɔ ɛtíré na, ɔshyɛ mbɔntó ɛsé.” 46 Jisɔs ashuú ji meko ake, “Utóŋkwa úlú ntó ne ɛnyú Ánlɛré mabɛ́ Ɛsɔwɔ, ɛnyú denɛrege bɔɔ́ matuú ayi ánɔɔ́ nnó ákpa, mánwɔ́ ɛbwɔ́ yɛ́ dachyɛ́ déwɔ́lé.

47 “Utóŋkwa úlú ne ɛnyú; ɛnyú dékwyɛge manómé bɔɔ́ ɛkpávé Ɛsɔwɔ abi antɛ nyú abɔ́ áwané, yɛ́mbɔ deshya meko mejɔɔ́ ɛbwɔ́. 48 Mámpyɛ mbɔ ɛnyú degame mbɔ lé antɛ nyú né unó bi ɛbwɔ́ ábɔ́ ápyɛ́. Áwá bɔɔ́ ɛkpávé Ɛsɔwɔ, nána dékwyɛge manome bwɔ́. 49 Ɛsɔwɔ mfwa déŋgá né gétú ɛyígé mbɔ aké, ‘Ntɔme nyɛ́ ɛbwɔ́ bɔɔ́ ɛkpávé ne áŋgbá bá. Ɛbwɔ́ áchyɛ́ge nyɛ gentɔgé bɔɔ́ ba bimbɔ ɛfwyale ne áwáne nyɛ́ abifɔ.’ 50 Ɛlé njɛ ɛníné na ne Ɛsɔwɔ agíge nyɛ́ ɛbwɔ́ gewu ɛyigé bɔɔ́ ɛkpávé bií, abi bɔɔ́ álɔɔ́ manwáné tɛ mme yina alɔɔ́ úla, kpaá tɛ nána. 51 Álɔ nyɛ́ mángii manoó mewené Ɛbɛl ákwɔné ami Sakariya ayi ɛbwɔ́ áwáné ji né mmu ɛcha upɛ Ɛsɔwɔ, metɔɔ́metɔɔ́ geluɔ́ ɛyigé ápyɛ upɛ ne melu ɛwé bɔɔ́ álá kpɛ́né tametame. Ngarege ɛnyú wáwálé nnó Ɛsɔwɔ alɔ nyɛ́ mángígé njɛ ɛniné na gewugé bɔɔ́ abi áwané.

52 “Utóŋkwa úlú ne ɛnyú Ánlɛré mabɛ́ Ɛsɔwɔ. Debí ɛgbɔ́gɔ́lɔ́ menómbi ɛwé muú akoógé ne akaá Ɛsɔwɔ. Ɛnyú ambɔɔ́ dékɛ́légé fɔ mankoó wyɛ́ dekaá uchánchá bii, wyɛmbɔ ntó ne dégbɛɛ́ bɔɔ́ abi akɛlégé mankoó wyɛ.”

53 Jisɔs anérégé uno ɛbi manjɔɔ́, ɛké ɛwyage atané dafyɛ, Ánlɛré mabɛ́ Ɛsɔwɔ ne bɔɔ Farasi áshulé ji mmyɛ, ágií ji bɔ nkwɛ́ ne gejamégé depɔ nnó áwú ɛwé ɛ́tánege nyɛ ji meno. 54 Ágige ji mbɔ nnó akwegé nekwené menó ne ɛbwɔ́ ammá ji mechɔ mmyɛ.