31
Yi bixewe'n tan Jacow tan tele'n ojk xe ca'l Labán
1 Poro nintzun tbit Jacow yi na chitzan yi e' nitxajil Labán tan talche'n: “Ja riquin Jacow tan yi me'bi'l kataj yi mme'ltzaj tcy'al,” che'ch.
2 Ncha'tz el xtxum Jacow tetz yi qui't na pe'k Labán te'j, chi sajle'nix.
3 Yi tilol Kataj Ryos yi na tzan buchle'n Jacow, nintzun taltz tetz: “Ba'n cẍa'jt le chiluwar ataj atxu', kale najlche't yi e' axonl, nin chinxomok tzawe'j.”
4 Bene'n tzun mantar Jacow scye'j Raquel tu Lea yi e' txkel, tan cyule'n te'j, kale atit i' tan chiq'uicy'le'n yi e' cyawun. Yi cyopone'n te'j nintzun taltz scyetz:
5 —Ja el intxum tetz, yi qui't na pe'k itaj swe'j jalu' chi tane'n sajle'n. Poro yi ketz kaRyosil tu intaj, ilenin xomij swe'j.
6 Sak cunin tziwutz yi ja nak'uj tuch' itaj tetz cu'n walma'.
7 Poro i' tetz ja oc tan insuble'n. Nin cha'tz cuntu' nin nxtx'ixpuj i' yi injamel. Poro qui'c na ban, na quinin ntak' Ryos ama'l tetz tan impo'tze'n.
8 Na yi talol i' swetz: “I yi e' cneru' yi pint cu'n cye'j ya'stzun swak'e' tzatz tetz achojo'n.” Inin tzun bantz. Na yi chijale'n cyal yi e' tij, pint cu'n tzun cye'j e' ban. Ncha'tz yi talol i': “I yi e' cneru' yi xk'inco'j cye'j, ya'stzun swak'e' tetz achojo'n,” tircu'n tzun yi e' cyal yi e' tij yi jal, xk'inco'j cu'n ban yi cye'j.
9 Ya'stzun tulej Ryos tan cyelse'n tzaj yi e' wawun tk'ab itaj tan tk'ol i' swetz.
10 ”Ncha'tz at junt tir te yi topone'n yi tiemp tetz chisakchbil yi e' cneru', nin ẍchaj tib jun wutzicy' tzinwutz. I'tz yi e' cneru' xk'inco'j nin sak tu k'ek cye'j ja chisakchij scye'j e' tij.
11 Ncha'tz tul yi jun inwutzicy'a'tz wilnin yi jilone'n tzaj yi ángel tetz Kataj swetz. Ja xcon imbi' ta'n tan inchakle'n. Ej nin yi bene'n wital nintzun intziwun nintz: “Je ine'j ta',” chinch ban nintz.
12 Ja tzun tal yi ángel swetz: “Xmaynin cunin yi e' mam cneru' yi na chisakchij scye'j e' tij. E' cu'n xk'inco'j nin pint cu'n cye'j. Ya'stzun sbne'tz na ja el intxum tetz cyakil yi na tzan Labán tan nuc'le'n tzawe'j,” stzun yi ángel. Ncha'tz tal i' swetz:
13 “I ina'tz yi Ryos yi nẍchaj tib tzawutz le ama'l Betel, kale axansawit yi jun c'ub tan aceit nin kale asukwit cobox ayol swetz. In bin yi ara Ryosil. Or awetz, quin, cale'n tzone'j tul yi luware'j nin quilo'k tul yi luwar kale itz'nak quiẍt,” chij i' ban swetz, stzun Jacow bantz scyetz yi e' txkel.
14 Bene'n tzun cyalol Raquel tu Lea:
—Qui'ct kocle'n ketz te yi me'bi'l kataj.
15 Na ni'cu'n chi o'-k tu'k awer nak tane'n swutz i', na ja ko' c'ay i' nin ja baj kajamel ta'n.
16 Yi mero bintzij, cyakil yi riquil yi mme'l tzaj tcy'al Ryos tk'ab kataj i'tz ketz, nin cyetz kanitxa'. Ba'n tcu'n banaj cyakil, quib yi ntal Ryos tzatz, che'ch Raquel tu Lea tetz Jacow.
Yi tele'n tzaj Jacow le ama'l Padan-aram
17-18 Oque'n nintzun ban Jacow tan wekle'n yi e'chk be'ch tetz, tan taje'n tzaj i' Canaán kale najlche't Isaac yi taj. Che' baje'n tzun tk'ol Jacow cyakil yi e' nitxajil nin e' txkel te'jak camey. Nin ncha'tz baj eltzaj tcy'altz cyakil be'ch tetz scyuch' cyakil yi e' cneru' scyuch' yi e' camey nin e' buru', yi e' baj xtx'acoltz te tiemp yi ta'te'n Padan-aram.
19 Ma tetz Labán cho'n atpon tan telse'n xi'il yi e' tawun joylaj. Tele'n tzun talk'al Raquel yi e'chk q'uiwil yi at xe c'al Labán.
20 Ncha'tz Jacow qui nin ben stziblal ta'n tetz Labán yi ko at cyelbiltzaj. Ya'stzun tulej tan suble'n Labán, yi aj Aram.
21 Ele'n tzaj nintzun e' bantz Jacow tu cyakil yi me'bi'l yi nsken jal. Cho'n quicy'e'n tzajtz tibaj yi jun chumam a' yi na bi'aj Eufrates. Ej nin nim nintzun e' sajtz te chibe'. Cho'n tzun cyule'n wi'wtz cwent Galaad.
Yi bene'n Labán tan stz'amle'n Jacow
22 Nsken tzun wi't el oxix k'ej yi cyenle'nix tzaj Jacow yi tbital Labán.
23 Nintzun cu xtxumul chitz'amle'n. Bene'n tzun tcy'al cobox tetz xonl te'j. Yi tele'n juk k'ej chibe' kalena's tzun chitx'amxe'n Jacow cya'n wi'wtz cwent Galaad.
24 Poro itzun bantz, te yi ak'bal yi topone'n Labán kale atit Jacow, nin ẍchaj tib Ryos swutz tul wutzicy'. Itzun tal Ryos tetz: “Bit tzaj, yil cẍoc tan yol tetz Jacow qui na waj yil xcon quiw yol awa'n,” stzun Ryos bantz.
25 Cho'n tzun ujlche' Jacow wi'wtz cwent Galaad yi chitx'amxe'n tan Labán. Yi topone'n i' scyuch' yi e' tetz xonl nintzun e' uje'-tz chixlaj Jacow.
26 Itzun le junt eklok toque'n tzun Labán tan jakle'n puntil tetz Jacow. Itzun taltz:
—¿Mbi tzuntz ncu' anuc'ul yi jun ile'j? ¿Nxac nchincu' asubul? I cu'n pres quitane'n inme'l tak'ab yi nche'l tzaj awucy'al.
27 ¿Mbi xac nchincyaj cyen asubul? na ja cẍe'l tzaj tu ojktz nin qui nin mawal tziblal swetz. Yi nink mawal swetz yi ko at awelbiltzaj, tzatzi'n cu'n klo' ncẍe'l tzaj wa'n. Ja klo' katxum jun balaj k'ej. Ja klo' oc tampor tu arpa ka'n.
28 Ba'n pe'k yi jak awak' ama'l swetz tan kacawul kib scyuch' yi e' inme'l nin e' inmam. Chin yab nin aẍ te atxumu'n.
29 At ca'wl tink'ab nin ba'n wicy'sal inc'u'l tzawe'j. Poro quil tzimban na ma's lak'bal njilon yi Ryosil ataj swetz. Ej nin je ntal i'e'j swetz: “Bit tzaj Labán, quil tzawal jun yol quiw tetz Jacow,” chij i' mban.
30 Poro ko wi'nin na el awalma' tan awopone'nt xe ca'l ataj, nin ko ya'tz ncẍe'ltzit ojkuj, nxac nche' baj eltzaj awalk'al yi e' inryosil, stzun Labán bantz tetz Jacow.
31 Saje'n tzun stza'wel Jacow yi yol Labán. I tzun taltz:
—Quinin nwal intziblal, tan paj yi ja chinxob na ja no'c tan xtxumle'n, ko tzun che' majquenu' yi e' me'lu' tink'ab.
32 Poro ko al scyetz jun ẍchixo'l yi innajal yi micy'antzaj yi e' ryosilu', ba'n lquim yi juna'tz. Yi e' kaxonl yi ate' tzone'j e' stiw sban te'j. Nin yi ko at e'chk takle'n yi teru' yi ja che' baj eltzaj wucy'al, ba'n tcy'ajninu', chij Jacow bantz.
Tal Jacow yi yola'se'j tan paj yi quinin til yi ko Raquel alk'ene'l tzaj yi e' ryosil Labán.
33 Oque'n nintzun ban Labán tulak chimantial yi nsken wi't bnix cya'n tetz chiwitbil. Bajx cunin toque'n i' tul yi mantial Jacow, ma yi baje'n xtxuk'il cyakil, qui nin jal ta'n. Ncha'tz nin octz tan joyle'n tul yi mantial Lea. Ncha'tz baj joyoltz tulak chimantial yi cob xna'n yi chimos yi xomche' scye'j Lea tu Raquel. Poro cya'l nin jale't ta'n. Wi'tzbil tlen nintzun toque'ntz xe mantial Raquel.
34 Yi ntaxk oc Labán tan joyle'n xe mantial Raquel nsken cu tewal Raquel yi cobox ryosa'tz. Cho'n tzun toque'n quen tk'oltz tzak' yi siy yi na je' te'j camey. Nintzun je' c'olchoktz tibaj. Baj cunin joyol Labán tul yi mantial Raquel poro cya'l nin jale'tz ta'n.
35 Jilone'n tzaj tzun Raquel tetz Labán. Itzun taltz:
—Ta', max c'u'lu', qui'k lje' swutzu', yi quinin chinxcyeje'n swutzu', na at intx'ajo'n swe'j, chij Raquel ban nintz.
Itzun yi wi't baje'n joyol Labán yi e' ryosil xe mantial Raquel, cya'l nintzun jale'tz ta'n.
36 Tantu' yi cya'l nin e' jale't yi e' ryosil Labán ta'n, nintzun je'-tz swutz Jacow. Itzun taltz tetz Labán:
—¿Mbi tzun ncu' injuchul swutzu'? ¿Mbi tzun ilil mbnix wa'n, yi ncu' xtxumulu' tan saje'nu' tan intz'amle'n?
37 Ja bin baj cunin joyolu' txo'l cyakil yi be'ch wetz. Poro ¿ja pe tzun jal jun takle'nu' txo'l be'ch ketz? Yi ko ja jal tanu' ẍchaj tzaj binu'. Quile' tzaj yi e' teru' xonlu', nin quile' nin yi wetz inxonl na' scyetz i' yi ajpaj skaxo'l tuch'u'.
38 Te yi junak yob yi nnak'uj tuch'u', qui'c cunin jun tawunu' yi qui'k mmitz'ij. Ej qui'c nin jun tir yi jak quim jun tawunu' tetz inchib.
39 Ej nin qui'c cunin jun tir jak opon jun tawunu' swutzu' yi quimnak tan balum, na yi na chilo'on cya'n txuc, in tzun wetz na chinchojon teru'. Ej nin cha'tz e' ban yi e' yi ja chiben tan alk'om, na ja bin peyu' swetz.
40 Wi'nin q'uixbel ja icy'pon wa'n tan chiq'uicy'le'n tawunu', ja icy'pon tz'a' wa'n, ja icy'pon che'w wa'n nin ja icy'pon watl wa'n tan paj.
41 Junak yob nna'tij xe ca'lu'. Ja nak'uj cyajlaj yob tuch'u' tan chichojle'n yi cob me'lu', nin kak yob tan chiq'uicy'le'n tawunu'. Nin cha'tz cuntunin na xtx'ixpuju' injameltz.
42 Yi qui'k xomij yi Ryosil incy'e'x Abraham swe'j, yi ite'n nin Ryos yi na c'u'laj intaj Isaac, jun cu'n yol, ntin klo' ink'ab k'alu'n wa'n yi nne'l tzaj klo' lajulu'. Poro ja til Ryos yi bis yi atin cu'nt. Ej nin ncha'tz ja til yi ja jamelan cunin yi wak'un yi mimban tuch'u', cha'stzun te yi mmo'c tan makle'n wutzu' ma's lak'bal, stzun Jacow ban tetz Labán.
Yi bnixe'n yi jun trat ẍchixo'l Jacow tu Labán
43 Jilone'n tzaj tzun Labán tetz Jacow. Itzun taltz:
—Yi e' xna'n yi xomche' tzawe'j e' cu'n inme'l. Ej nin yi cyal yi e' xna'na'tz e' cu'n inmam. Ncha'tz cyakil yi awawun yi cy'a'nche' awa'n, e' cu'n wawun. Nin cyakil e'chk takle'n yi cy'a'nche' awa'n, we'tz cu'n. Poro qui'c ltak' kol no'c tan abuchle'n na e' cu'n inme'l, e' cu'n inmam yi xomche' tzawe'j.
44 Cha'stzun te ba'n tcu'n kabixbaje' jun katrat tzawuch' yi xconk tetz quiwel kayol.
45 Bene'n tzun Jacow tan ticy'le'ntzaj jun c'ub, nin cu tawal. Txicl tzun tulejtz chi na ban jun tkan ca'l.
46 Bene'n tzun tloltz scyetz yi e' xonl:
—Molwok tzaj cobox c'ub tzone'j, stzun i' ban nintz.
Cyoque'n tzun yi e' xonl Jacow tan molche'n tzaj c'ub. Junit nin chin muluj bantz cya'n. Ej cho'n tzun e' wane'ntz Jacow tu Labán xlaj yi jun chin muluj c'uba'tz.
47 Toque'n tzun tk'ol Labán bi' yi jun ama'la'tz le tetz yol. Yi bi' oc ta'n i'tz Jegar Sahaduta. Ma tetz Jacow nin oc tk'ol bi' tetz Galaad na ja xcon yi tetz yol ta'n.
48 —Yi jun muluj c'ube'j ya'stzun stiw sbne' skaxo'l tzawuch', stzun Labán bantz.
Cha'stzun te toque'n bi' yi jun luwara'tz tetz Galaad.
49 Ncha'tz oc bi' tetz Mizpa na nin tal Labán:
—Kajatxe' kib jalu' tzawuch'. Poro tz'ocopon Ryos tan kaxmaye'n tzaj. Ej nin stk'e' kacaws kol quil ke'l cu'n te'j kayol.
50 Or tzawil yaj yi kol cẍoc tan chibuchle'n yi e' inme'l, nka kol jal mas awuxkel. Qui lo' lwil wetz, poro Ryos stile', na i' stiw skaxo'l, stzun Labán bantz.
51 Ncha'tz tal Labán tetz Jacow:
—Yi jun muluj c'ube'j tu yi jun yi ja cyaj cyen wawal tzone'j,
52 ya'stzun cob kastiw sbne' kol kicy' cu'n te yi mojome'j tan oyintzi' skibil kib.
53 Ba'n tz'oc yi Ryosil acy'e'x Abraham, yi ryosil incy'e'x Nacor tu e'chk ryosil chitaj tan kama'le'n nin tan tak'le'n kacaws, ko quil ke'l cu'n te kayol, stzun Labán tetz Jacow.
Nintzun cu'-tz swutz Jacow yi xtxumu'n Labán nintzun ben sukil yi yoltz tetz:
—Sak cu'n swutz inRyosil, yi ncha'tz na c'u'laj intaj Isaac te'j, yi nelepon cu'n te'j inyol, stzun Jacow bantz.
54 Toque'n tzun Jacow tan pate'n xtx'ixwatz wi yi ju'wtza'tz kale ate't. Ncha'tz e' baj ẍchakol cyakil yi e' xonl yi ate'-tz. E' baj wan lentz ta'n. Ej nin baj cunin jun ak'bala'tz cya'ntz wi jun ju'wtza'tz.
55 Itzun yi tule'n skil, chin jalchan cunin c'ase'n Labán nintzun octz tan stz'uble'n xak chitzi' yi e' mam, scyuch' yi e' me'l. Nin tak' yi banl squibaj. Ma yi baje'n tk'ol yi banl squibaj aje'n nintzun bantz xe tetz najbil.