10
Jesus-ele apententye akngerre 12-pele ikwerenhe areye akngakeme
1-4 Kele Jesus-ele atyewe 12-pele ikwerenhe areye ikngwemele akngakemele, anyente Simon arritnye Peter-arle arritnye arrpenhe ikwerenhe aneke, kake ikwerenhe Andrew, alere Zebedee-kenhe atherre James uthene John uthene, Philip uthene Bartholomew-arlke, Thomas uthene Matthew uthene apwerte mane inentye akngerre-arle government-eke, James alere Althaea-kenhe-arle, Thaddaeus uthene Simon uthene, Rome-arenye areyeke akngerrepate-arle ahentye kwenye anthurre, Judas Iscariot, re akenhe urreke-arle Jesus Jew areye-kenhe akngerrepate areyeke imernetyenhe itne renhe arntwirrketyenhenge. Jesus-ele artwe nhenhe areye ikngweke ikwere-werne apetyetyeke, ngangkere anthemele, itnenhe ileke alhetyeke arrentye areye tyerrtye areye-ngentyele aywepetyenhenge tyerrtye areye-arlke angkwerre-iwemele mwerre-iletyeke.
Jesus-ele apententye akngerre 12-pele yerneme
(Mark 3:13-19; Luke 6:12-16)
Nhenge Jesus-ele apententye akngerre 12-pele yernemele, ngangkere anthemele itnenhe ilemele Israel-arenye areyeke-ante ware alhetyeke imerte itneke alakenhe angkemele, “Apmere Jew anetyakenhe areye-werne alhetyale. Samaria-arenye areye-werne-arlke alhetyale! Anwerne-kenhe areye-werne-ante alherlte-iwaye, nhenge tyerrtye Israel-arenye areye itne-arle yepe-yepe areye-arteke aparlpe-aparlpe anerlenge, arntarnte-arentye akngerrenge-ntyele untherrirrekenge. Arrantherre itneke-werne alherlte-iwemele Angkentye Mwerre Ngkarte-kenhe iletyeke, alakenhe itneke ilaye, ‘Kele angathe anteme-irreme Ngkartele anwernenhe ikwerenhe mpwaretyeke anwernenhe arntarnte-aremele akngerrepatele.’ The arrenhantherrenhe ngangkere anthekenge, tyerrtye rlkerte areye angkwerre-iwemele mwerre-iletyeke, arrantherre apeke aremele tyerrtye ilweke-arle, renhe akemelhe-ilaye itethe-ilirtnemele, tyerrtye utyene-akerte areye-arlke angkwerre-iwaye mwerre-iletyeke, arrentye areye-arlke tyerrtye areye-ngentyele aywepaye. Kele itne mwerre-irrerlenge, itnenhe maneke apayuthnetyale tharle arrenhantherrenhe yernerlenge areye mwerre-iletyeke, kele arrantherre akenhe akangkentyele itnenhe angkwerre-iwetyeke mane kwenye. 9-10 Imerte iltye-ante alherlte-iwemele yakwethe akngetyale. Mantere arrpenhe apeke, ingke-kenhe arrpenhe-arlke apeke urrekeke akngetyale, atneme-arlke akngetyale, iltye-ante alethe alherlte-iwaye. Tyerrtye areyele arrenhantherrenhe iwenhe apeke renhe antheme arrantherre-arle atyenge urrkapemenge.
11 “Arrantherre apmere arrpenhe-werne alherlte-iwemele aremele tyerrtye mwerreke arrenhantherrenhe-arle apmereke akwernetyenheke. Apmere ikwerenhele akwete anaye altheke-arlekele-ante iwerle-alhetyeke-atwetye. 12 Kenhe urreke arrantherre ilthe arrpenhe-kenheke irrpetyenhenge itneke alakenhe angkerrirraye, ‘Ngkartele arrekantherrele-arlenge aneme-arle akwetethenhe-akwetethe.’ 13 Kenhe yanhe-arenye apeke arrekantherre mwerre angkerrirrerlenge, Ngkartele itnekenge anetyenhe akwetethenhe-akwetethe. Kenhe itne apeke arrekantherre ahentye-kwenye anerrirrerlenge, itnenhene imperre-arle-irraye, Ngkartele itnenhe imperlenge anteye. 14 Kele itne apeke arrenhantherrenhe apmereke akwernetyakenhe ikngwetyakenhe itne angkentye-arlke arrekantherrenheke akangkwe-irretyakenhenge. Kele arrantherre apmere renhe impemele alhaye, kenhe urreke arrantherre apmere ikwerenge alhetyenhenge ahelhe lernelhetyeke ingke-kenhe arrekantherrenhe-ngentyele. Itne aremele ahelhe lernerlenge kele itne itelaremele-arle Ngkarte-arle itneke ahele-arle-irreme. 15 Ayenge-arle arrekantherre arratye-arle angkeme, arlte ingkernenge Ngkartele-arle tyerrtye areye akngakemele akalkelhe-iletyenhe apmere arrpe-anenhe-ngentyele. Re aywepemele yernetyenhe Sodom-arenye areye uthene Gomorrah-arenye areye uthene apmere akurne arrengkwelthe-arle akwetethe aneme-werne. Re tyerrtye areye angkentye arrekantherrenhe-arle aweke-arle iperre, akangkwe-irretyakenhe areye-arlke yerneme. Kenhe itne akenhe rlkerte akngerre anthurre renhe inetyenhe Sodom-arenye areye uthene Gomorrah-arenye areyenge awethe arntwarre ulkere.” *
Jesus-ele apententye akngerre ikwerenhe areyeke alkngarre-ileme
(Mark 13:9-13; Luke 21:12-17)
16 Kele Jesus awethe itneke angkeke, “Ye, the arrenhantherrenhe apmere areye-werne yerneme, arrantherre angkentye atyinhe iletyeke. Kenhe apmere itnekenge akenhe tyerrtye ahe akngerre areye-arle aneme, itne-arle arrekantherre ahele-irretyenhe, arrekantherre akurne-arle-irreme. Kele arrantherre yepe-yepe-arteke-arle akngwelye artnwere ahe-akngerre areyele utepe-akerrirreke. Alakenhenge anteme arrantherre mwantyele awerrirretyeke, ameke-arelhewarremele itneke ahele-irrirtnetyale, nterte ware anemele thipe urrelyarre-arteke. 17 Yewe ameke-arelhewarraye, itne-arle arrenhantherrenhe arntwirrkemele court-eke arrernetyenhe. Itne arrenhantherrenhe atwetyenhe, tyatye Jew areye-kenhe arrpe-anenhenge, arrantherre-arle angkentye atyinhe ilemenge. 18 Alakenhe-arlke itne arrenhantherrenhe akngetyenhe ngkernetyeke akngerrepate areyeke-arleke arrantherre-arle ayenge apentemenge. Kenhe arrantherre anteme Ayeye Mwerre itneke akwenpele iletyenhe, Jew anetyakenhe areyeke-arlke. 19 Itne apeke arrenhantherrenhe arntirrkwerlenge arrenhantherrenhe court-werne akngetyeke atere-irretyale anaye, akwenpe. Arrantherre apateketye nthakenhe akngerrepateke angketyeke. Arnterre itirretyale nthakenhe angketyeke, Ngkartele-arle arrenhantherrenhe angkentye anthetyenhenge nthakenhe angketyeke. 20 Utnenge ikwerenhele-arle arrekantherre imernetyenhe nthakenhe angketyeke arratye. Arrantherre-arle itirrentye arrekantherrenhenge angketyeke arrangkwe-arle, kele arrantherre-arle angketyenhe rarle arrenhantherrenhe ileme-arteke-arle.
21-22 “Ye, tyerrtye areye arrekantherre ahentye-anetyakenhe anetyenhe arrantherre-arle atyinhe anemenge. Artwe ayenge apentetyakenhele-arle kake ikwerenhe iltye anthetyenhe akurne areyeke rarle ayenge apenterlenge itne anteme renhe atwetyenhenge. Alakenhe anteye akngeyele apeke mpwareme ampe ikwerenhe areyeke ayenge-arle itne apentemenge. Ampele apeke iltye anthemele mikwe uthene anyikwe uthene iltye anthemele artwe ahe akngerre itnenhe atwetyeke itne-arle atyinhe anemenge. Kele arrantherre apeke ayenge akwetethe apenterlte-anemele arrantherre ilwetyeke-atwetye kele arrenhantherrenhe Ngkartele mwantyele-arle arntarnte-areme arrantherre akwete-ante ikwere anerlte-anetyeke. 23 Arrantherre apeke apetyemele apmere arrpenheke arratetye-alhemele arrenhantherrenhe tyerrtye areyele atwemele-arle ilterreme arrantherre-arle angkentye atyinhe ilemenge, kele arrantherre apmere arrpenhe-werne untetyeke-arle. Kele the akenhe arrenhantherrenhe arratye-arle ileme, arrantherre Israel-ele akwete untherlte-anemenge angkentye atyenge-akerte ilerlte-apemele, ayenge Alere alkere-arenye apmere ahelhe nhenhele-arle akweke inteke, apetyalpetyenhe akngerrepate anteme anetyeke.
24 “Awerrirraye, tyerrtye ahele akngerre areye atyenge-akerte angkerreme, atyenge-arle itne akurne-irrekenge itne arrekantherre anteme akurne-irretyenhe arrantherre-arle atyewe atyinhe anemenge. Angkentye nhenheke akangkwe-irraye, ‘Arrantherre itelareme artwe akaltye-arle-irrerle-aneme, rarle akaltyele-anthenhe-anthenhe ikwerenhenge akngerre ulkere anetyakenhe-arle, alakenhe anteye urrkapentye akngerre areye akngerre-irretyakenhe akngerrepate ikwerenhenge ulkere.’ 25 Alakenhenge arrantherre itirrewarretyeke, tyerrtye areyele apeke akaltyele-anthenhe-anthenhe ilterrirrerlenge kele itne ikwerenge-arle akaltye-irreke areye-arlke-arle ilteke. Itne apeke akngerrepate akurne-ilemele, alakenhe itne akurne-ileme urrkapentye akngerre ikwerenhe areyeke. Itne kwenhe atyenge ahele-irremele alakenhe angkeme, ‘Unte kwenhe arrentye nhenge Beelzebul, arrentye areyeke akngerrepate.’ Itne apeke atyenge apale angkemele kele itne akurne awethe arntwarre-arle arrekantherre, arrantherre-arle atyinhe anemenge.”
Ngkarte-ketye atere-irretyeke, tyerrtye areye-ngentyele kwenye
(Luke 12:2-7)
26 Kele imerte Jesus angkemele, “Tyerrtye yanhe areyenge atere-irretyale tharle arrekantherre ileme-arle itne-arle tyele angkerlte-anemenge, arne yanhe apele Ngkartele iletyenhe-arle urreke tyerrtye ingkirrekele awetyenhenge. 27 Angkentye nhenge tharle arrekantherre ileke anyelknge-anyelkngele ingwele arrantherre arltele akethe angketyeke tyerrtye areyeke. Angkentye tharle arrekantherre arretyemele ileke, arrantherre arnterre arlketyeke tyerrtye areyele awetyenhenge. 28 Atere-irretyalaye tyerrtye areyele arrenhantherrenhe atweketye, itne-arle tyerrtye arrekantherrenhe ware-arle atwerlenge, itne akenhe utnenge arrekantherrenhe uyarne atweme. Kele Ngkarte-ketyenge-ante akwete atere-irretyeke, Ngkartele-ante-arle kwenhe tyerrtye uthene utnenge-arlke apmere akurne ureke iweme. 29 Ngkarte-arle arrekantherre akwetethe-arle mwerrantye itirrerle-aneme alkngwirretyakenhele. Thipe nhenge nyingkeke itirraye. Unte apeke thipe atherre alakenhe inemele mane akwekele ware. Arrantherre apeke itirreme Ngkarte-arle akwele thipeke itirretyakenheke-athene. Arrangkwe, Ngkarte-arle itneke akwetethe-arle itirrerle-aneme nhenge thipe anyente atnyeme imerte ilwemele, kele re itelareme-arle. 30-31 Ngkarte arrekantherre thipe areyenge awethe anthurre ulkere ahentye-aneme. Re itelareme nthakentyeke alte akapertele arrekantherrele-arlenge, re yanhe areyeke ingkirreke anthurreke alkngwirretyakenhe. Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre arrpenhe itne-ketye atere-irrerirretyale anetyeke itne apeke apetyewarrerlenge arrenhantherrenhe atwerrirretyeke. Kele arrenhantherrenhe Ngkartele arntarnte-aretyenhe.”
Akwenpe ilelhetyeke atyewe Jesus-kenhe anemele akerte
(Luke 12:8-9)
32 “Unte apeke akwenpe ilelheme tyerrtye atningkenge unte-arle atyewe atyinhe aneme, kele ayenge alakenhe anteye-arle angkeme alkere akertnenge akngeye atyinhe anerlenge alakenhe, ‘Nhenhe areye-arle atyinhe areye-arle.’ 33 Kenhe unte apeke atyenge akutne angkemele tyerrtye atningke arrekwelenge, kele ayenge ngkwenge akutne-arle ilelheme Akngeye atyinheke alkere akertnele anemeke.”
Jesus-eke ahentye-anetyeke arrekantherre-artweye areyenge awethe ulkere
(Luke 12:51-53; 14:26-27)
34 Jesus itneke akwete angkeke alakenhe, “Arrantherre apeke-arle apale itirrewarreke ayenge-arle ahelhe-werne apetyeke nhenge tyerrtye areye akwele arrpenhe-arrpe anyente-irrerlte-anetyenhenge. Kele arrangkwe, tyerrtye areye-arle ahele-irremele atwerreme-arle atyengenge. 35 Akngeye alerikweke ahentye-anetyakenhe rarle ayenge-ante apentemenge. Kenhe meye ampikweke ahentye-anetyakenhe rarle ayenge-ante apentemenge. Kenhe arelhe arrpenhe akenhe anherre-anherre ikwerenheke ahentye-anetyakenhe rarle ayenge-ante apentemenge. 36 Ye, ngkwenge-artweye areyele ayenge arratye apentetyakenhe ngkwenge ahentye-anetyakenhe-arle unte-arle ayenge apentemenge. 37 Unte apeke-arle ngkwenge-artweye areyeke ahentye anthurre aneme apeke, akngeye uthene meye uthene ngkwinhe ampe-arlke ngkwenge, kele mwerre-arle. Kele unte ayenge apentetyeke unte atyenge-arle ahentye-anetyeke itnekenge awethe ulkere. Kele, unte-arle atyenge ahentye-aneme alakenhe-arteke, kele unte apententye akngerre atyinhe arratye anetyenhe-arle.”
38 Jesus angkeke, “Kenhe ayenge apmere Jerusalem-werne alhemele arne arntarlkweke-arleke ilwetyeke. Kenhe arrantherre apeke akangkemele atyengele-arlenge ilwetye-alhetyeke, kele mwerre-arle. Apetyaye atyewe atyinhe anaye. Kenhe arrantherre apeke akenhe atyengele-arlenge ilwetyeke ahentye-anetyakenhe, nthakenhe-ame arrantherre atyenge atyewe-irretyenhe? 39 Kenhe angwenhe apeke itethe anetyeke-arle itirremele ilweketyenge, re ilwetyenhe akwete. Kenhe angwenhe apeke ilwetyenhe rarle ayenge apentemenge, the renhe itethe atnyenetyenhe.”
Ngkartele anthintye-alpeme
(Mark 9:41; Luke 10:16; John 13:20)
40 Jesus angkeke, “Tyerrtyele apeke arrenhantherrenhe aremele, akangkemele arrenhantherrenhe ikngweme, imerte apmere kweneke arrernemele arrenhantherrenhe arntarnte-aremele, kele ayenge ikwerenge akangkentye anthurre-arle aneme rarle ayenge ikngwemenge-arteke ayenge arntarnte-aretyeke-arteke. Rarle aleme altywerele renhe apmere-werne ikngwemele alakenhe. Rarle ikngweme anteye arrpenhe ayenge-arle yerneke-arlke. 41 Angwenhele artwe angkentye Ngkarte-kenhe awemele ilerle-apentye akngerre akangkemele ikngweme rarle angkentye ilemenge, kele, Ngkartele renhe-atherre-ante-arle arne mwerre-arteke antheme-arlke. Kele angwenhele apeke artwe mwerre ikngweme rarle mwerrenge, kele, Ngkartele renhe-atherre-ante-arle arne mwerre-arteke antheme. 42 Nhenhe itelareye. Angwenhele apeke kwatye irrernte anthemele apententye akngerre kwenhe rarle ayenge apentemenge, kele, akwetethenhe-arle Ngkartele renhe arne mwerre arratye antherle-aneme.” Alakenhe-arle Jesus-ele apententye akngerre 12 pele ikwerenhe areye akaltyele-antheke urreke re itnenhe yernetyenhenge.
* 10:15 Sodom uthene Gomorrah uthene anetyarte, Ngkartele akenhe itnenhe ingkirreke akethe-ante arrerneke tyerrtye ingkirreke apmere yanhe atherre-arenye-arle akwetethe akurne mpwarewarretyartenge.