23
Katzꞌaq uchiꞌ ri Jesús chwach ri taqanel Pilato
(Mt. 27:11-14; Mr. 15:1-5; Jn. 18:33-40)
Ekꞌuchiriꞌ, xeyaktaj konoje ri kimolom kibꞌ y xkikꞌam bꞌi ri Jesús chwach ri Pilato. Y xkijeq kꞌu kakitzꞌaq uchiꞌ, jewaꞌ kakibꞌiꞌij:
—Qariqom wa jun achi kusachisaj kinaꞌoj ri qatinamit, kebꞌuqꞌatej ri winaq chaꞌ na kakiꞌan ta ri tojonik kaꞌan che ri nimalaj taqanel re Roma* y kubꞌiꞌij e rire ri Cristo, ri chaꞌtal lo ruma ri Dios re kataqan pakiwi raj judiꞌabꞌ —kechaꞌ.
Xutzꞌonoj kꞌu ri Pilato che ri Jesús:
—¿Lal kami riꞌ ri rey ke raj judiꞌabꞌ? —xchaꞌ.
Y ri Jesús xubꞌiꞌij che:
—Lal kabꞌiꞌn la re —xchaꞌ.
Ri Pilato xubꞌiꞌij kꞌu chike ri nimaq e aj chakunel pa Rocho Dios y chike konoje ri winaq:
—Chinuwach riꞌin, wa jun achi na jinta umak —xchaꞌ.
Pero ri winaq más ko kesikꞌinik, jewaꞌ kakibꞌiꞌij:
—Rukꞌ ri kukꞌutu lik katajin usachik kinaꞌoj ri tikawex chupa taq ri luwar re Judea; xujeq lo waꞌ Galilea y woꞌora jelaꞌ kuꞌan wara Jerusalem —kechaꞌ.
Ri Jesús kakꞌam bꞌi chwach ri rey Herodes
Echiriꞌ ri Pilato xuto petinaq ri Jesús Galilea, xutzꞌonobꞌej we rire aj chilaꞌ. Y echiriꞌ xretaꞌmaj aj Galilea ri Jesús, xutaq bꞌi chwach ri Herodes, ma rire e rey re chilaꞌ, yey laꞌ laꞌ qꞌij wi kꞌo ri Herodes chiriꞌ Jerusalem.
Ekꞌuchiriꞌ ri Herodes xril uwach ri Jesús, lik xkiꞌkotik, ma lik kꞌo tan qꞌij riꞌ urayim karil uwach. Ma saꞌch taq ri utom che yey royeꞌem karil uwach chaꞌ ri Jesús kuꞌan juna kꞌutubꞌal re ruchuqꞌabꞌ chwach. Y xujeq kꞌu uꞌanik ukꞌiyal tzꞌonobꞌal che, pero ri Jesús na kukꞌul ta uwach.
10 Ekꞌu ri nimaq e aj chakunel pa Rocho Dios kukꞌ raj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ, lik kesikꞌin che ukojik umak ri Jesús. 11 Ewi ri Herodes kukꞌ rusoldados lik xkikꞌaq bꞌi uqꞌij ri Jesús; xkiꞌan che pachaꞌ juna rey, xkikoj bꞌi jun chomilaj kꞌul che re chꞌamibꞌal re. Tekꞌuchiriꞌ, xtaqan che kakꞌam tanchi ubꞌi chwach ri Pilato. 12 Chupa laꞌ la jun qꞌij ri Pilato y ri Herodes xkijeq kechꞌaw tanchi chikiwach, ma e ri petinaq loq lik tzel kakil kibꞌ.
Kaqꞌat tzij re kamik puwi ri Jesús
(Mt. 27:15-31; Mr. 15:6-20; Jn. 19:1-16)
13 Ekꞌu ri Pilato xumol kichiꞌ ri nimaq e aj chakunel pa Rocho Dios kukꞌ raj wach re ri tinamit yey taq ri winaq, 14 y jekꞌuwaꞌ xubꞌiꞌij chike:
—Kꞌamom lo alaq wa jun achi chinuwach y kabꞌiꞌij alaq rire katajin che usachik kinaꞌoj ri winaq re ri tinamit. Noꞌj riꞌin xinꞌan tzꞌonobꞌal che y xinta uchiꞌ chiwach alaq, yey na jinta juna mak nuriqom chirij pachaꞌ ri mak kakoj alaq che. 15 Y jenelaꞌ ri rey Herodes, na jinta juna mak xuriq che; ma xintaq bꞌi chwach, yey rire xutaq tanchi lo wukꞌ. Qꞌalaj kꞌu riꞌ na jinta mak uꞌanom re taqal che kakamisaxik. 16 E uwariꞌche xew kanya pa kꞌax; tekꞌuchiriꞌ kanyolopij bꞌi —xchaꞌ. 17 (Xubꞌiꞌij waꞌ ma ronoje junabꞌ chupa ri nimaqꞌij Pascua, ri Pilato xex kuꞌan wi kuyolopij bꞌi jun preso chikiwach ri winaq.)
18 Noꞌj konoje rukꞌiyal winaq junam lik ko xesikꞌin che ubꞌiꞌxikil:
—¡E taqa bꞌi la ri Jesús pa kamik yey yolopij bꞌi la ri Barrabás! —xechaꞌ. 19 (Waꞌchi Barrabás yaꞌom pa cárcel ruma utitzꞌitikil uꞌanom Jerusalem chirij ri gobierno romano y ruma jun kamik xuꞌano.)
20 Ri Pilato xchꞌaꞌt tanchi kukꞌ ri winaq, ma rire e karaj kuyolopij bꞌi ri Jesús.
21 Noꞌj ri winaq xesikꞌin tanchi che ubꞌiꞌxikil:
—¡Kamisax chwa cruz! ¡Kamisax chwa cruz! —kechaꞌ.
22 Churox laj kꞌu riꞌ ri Pilato jewaꞌ xubꞌiꞌij:
—¿Saꞌ kꞌu rumak waꞌchi uꞌanom? Ma riꞌin na jinta juna mak nuriqom chirij re taqal che kakamisaxik. Kanya na pa kꞌax, tekꞌuchiriꞌ kanyolopij bꞌi —xchaꞌ.
23 Noꞌj ri winaq na kakitanabꞌaꞌ taj lik ko kesikꞌin che utzꞌonoxik kakamisax ri Jesús chwa cruz.
Kꞌisbꞌal kꞌu re, xyaꞌtaj na chike ri kakaj. 24 Ewi ri Pilato xutaq uꞌanik ri kakitzꞌonoj: 25 xuyolopij kꞌu bꞌi ri jun yaꞌom pa cárcel ruma utitzꞌitikil uꞌanom chirij ri gobierno romano y ruma jun kamik xuꞌano, ma e xkitzꞌonoj riꞌ ri winaq. Y xuya luwar kakamisax ri Jesús, jelaꞌ pachaꞌ ri kakaj rike.
Rukamik ri Jesús chwa ri cruz
(Mt. 27:32-56; Mr. 15:21-41; Jn. 19:17-30)
26 Ekꞌuchiriꞌ, ri soldados xkikꞌam bꞌi ri Jesús re keꞌkikamisaj chwa ri cruz. Echiriꞌ kꞌo chi bꞌe, xkichap bꞌi jun achi aj Cirene, Simón rubꞌiꞌ, petinaq pa juyubꞌ e riꞌ kikꞌow chiriꞌ. Y xkiya bꞌi ri cruz chwi utelebꞌ chaꞌ kutelej bꞌi chirij ri Jesús.
27 Y lik ukꞌiyal winaq eteran bꞌi. Y e kꞌo ixoqibꞌ chikixoꞌl lik ketunanik y kakoqꞌej ri Jesús, ma lik kꞌax unaꞌom kikꞌuꞌx ruma ri kaꞌan che. 28 Noꞌj ri Jesús xebꞌutzuꞌ pan rixoqibꞌ kebꞌoqꞌik y jewaꞌ xubꞌiꞌij chike:
—Ixoqibꞌ ix aj Jerusalem, miniwoqꞌej riꞌin; e chiwoqꞌej ri katajin lo piwi riꞌix y pakiwiꞌ ri iwalkꞌoꞌal. 29 ¡Chitapeꞌ! Kopon na ri qꞌij echiriꞌ kabꞌiꞌxik: “Nim kiqꞌij kalaxik rixoqibꞌ na kebꞌalan taj kukꞌ ri na jinta kalkꞌoꞌal y ri na ketzꞌumtisan taj” jelaꞌ kabꞌiꞌxik. 30 Ruma kꞌu riꞌ ri unimal kꞌaxkꞌobꞌik e kꞌo wi, ri winaq kakaj kekamik y jekꞌuwaꞌ kakibꞌiꞌij che taq ri juyubꞌ nimaꞌq y chꞌutiꞌq:
Chix-tzaqa lo paqawiꞌ
re kichꞌuq qawiꞌ Os. 10:8
kechaꞌ. 31 Ma we kayaꞌ pa kamik junoq na jinta umak, ¿saꞌ kꞌu riꞌ ri kakikꞌulumaj ri lik kꞌo kimak? —xchaꞌ.
32 Yey ekꞌamom bꞌi junam rukꞌ ri Jesús kaꞌibꞌ eleqꞌomabꞌ chaꞌ kekamisax chwa cruz. 33 Echiriꞌ xebꞌopon pa ri luwar kabꞌiꞌx che “Luwar re Ubꞌaqil Ujolom Animaꞌ”, chiriꞌ xyaꞌ wi ri Jesús chwa ri cruz; y ri kaꞌibꞌ eleqꞌomabꞌ, jun xyaꞌ puwikiqꞌabꞌ y jun pumox Rire.
34 Ewi ri Jesús xubꞌiꞌij:
—Nuqaw, kuyu la kimak, ma na kimajom ta usukꞌ saꞌ wa ketajin che uꞌanik —xchaꞌ.
Ekꞌu ri soldados rukꞌ jun sorteo xkijach kibꞌ puwi ruqꞌuꞌ.* 35 Y rukꞌiyal winaq xa kakitzutzaꞌ ri katajin uꞌanik. Yey ne raj wach re ri tinamit kakichꞌamij ri Jesús, jewaꞌ kakibꞌiꞌij:
—Lik waꞌ kꞌut e kꞌi ri xebꞌukolobꞌej che taq yabꞌil y che kamik. We ta rire e ri Cristo, Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios, chukolobꞌej ribꞌ riꞌ woꞌora, —kechaꞌ.
36 Jekꞌulaꞌ riꞌ xkiꞌan ri soldados, lik kakichꞌamij ri Jesús. Keqibꞌ rukꞌ y kakibꞌiꞌtisij vinagre che re kutijo, 37 y jewaꞌ kakibꞌiꞌij che:
—We ta paqatzij wi at ri rey ke raj judiꞌabꞌ, chakolobꞌej kꞌu awibꞌ riꞌ —kechaꞌ.
38 Chwi kꞌu lo ri cruz re ri Jesús, pa ri chꞌaꞌtem griego, pa ri chꞌaꞌtem latín y pa ri chꞌaꞌtem hebreo tzꞌibꞌital waꞌ: «WAꞌ E REY KE RAJ JUDIꞌABꞌ.»
39 Y jun chike ri kaꞌibꞌ eleqꞌomabꞌ eyaꞌom chwa cruz, lik kuchꞌamij ri Jesús, jewaꞌ kubꞌiꞌij:
—¿Na at ta nebꞌa ri Cristo, Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios? Chakolobꞌej kꞌu awibꞌ riꞌ junam qukꞌ riꞌoj —kachaꞌ.
40 Noꞌj ri jun chik eleqꞌom xuyajo, jewaꞌ xubꞌiꞌij che ri rachbꞌiꞌil:
—Riꞌat na kaxiꞌij ta kꞌana awibꞌ chwach ri Dios, yey junam oj kꞌo pa wa kꞌaxkꞌobꞌik qꞌatom paqawiꞌ. 41 Riꞌat y riꞌin paqatzij wi, taqal chiqe kaqakꞌulumaj waꞌ, ma e tojbꞌal re ri na utz taj qaꞌanom. Noꞌj waꞌchi na jinta umak —xchaꞌ.
42 Ekꞌuchiriꞌ, xubꞌiꞌij che ri Jesús:
—Wajawal, chinkꞌuna ko chikꞌuꞌx la echiriꞌ koꞌltaqana la —xchaꞌ.
43 Y ri Jesús xubꞌiꞌij che:
—Paqatzij wi kambꞌiꞌij chawe: Waqꞌij ne riꞌ katopon wukꞌ chilaꞌ chupa ri chomilaj luwar pa e kꞌo wi ri e kolobꞌetajinaq —xchaꞌ.
44 Echiriꞌ xtikꞌoj ri qꞌij, xok qꞌequꞌm che ruwachulew y waꞌ xuꞌkꞌisa kꞌa che ri urox ora§ bꞌenaq qꞌij; 45 oxibꞌ ora na xwon ta ri qꞌij. Yey chupa kꞌu ri Rocho Dios, ri telón** xrichꞌrobꞌ lo chunikꞌajal.
46 Ekꞌuchiriꞌ, ri Jesús lik ko xchꞌawik, jewaꞌ xubꞌiꞌij:
—Nuqaw, paqꞌabꞌ la kanqꞌatisaj wi ri wanimaꞌ* —xchaꞌ. Xew xubꞌiꞌij waꞌ, asu xkamik.
47 Ri capitán ke ri soldados echiriꞌ xrilo saꞌ ri xuꞌano, xuyak uqꞌij ri Dios, jewaꞌ xubꞌiꞌij:
—Paqatzij wi waꞌchi lik jusukꞌ y na jinta umak —xchaꞌ.
48 Ekꞌu rukꞌiyal winaq echiriꞌ xkilo saꞌ ri xuꞌano, xebꞌel chiriꞌ, kakitꞌiqitꞌaꞌ ruwa kikꞌuꞌx ruma kixiꞌin ibꞌ. 49 Yey kꞌu ri lik xketaꞌmaj uwach ri Jesús kukꞌ taq rixoqibꞌ e petinaq rukꞌ chwi xel lo Galilea, rike xekꞌojiꞌ pana chinimanaj y xkil ronoje ri xuꞌano.
Ri Jesús kamuqik
(Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Jn. 19:38-42)
50 Kꞌo kꞌu jun achi José rubꞌiꞌ, aj Arimatea, jun tinamit re Judea. Rire e jun chike ri uchapom wi ribꞌ ri qꞌatbꞌal tzij, jun achi lik utz ukꞌuꞌx y lik jusukꞌ rubꞌinik usilabꞌik. 51 Yey lik royeꞌem rukꞌunibꞌal rutaqanik ri Dios. Ekꞌu rire lik na xukꞌul ta ukꞌuꞌx ri xkiꞌan ri rachbꞌiꞌil. 52 Xopon kꞌu chwach ri Pilato y xuꞌtzꞌonoj che kayaꞌ luwar che kumuq rucuerpo ri Jesús. Y xyaꞌ luwar che. 53 Xeꞌek kꞌut y xuꞌqasaj lo rucuerpo chwa ri cruz. Xupis kꞌu chupa jun manta. Tekꞌuchiriꞌ, xuꞌyaꞌa pa jun muqubꞌal kꞌotom paꞌbꞌaj, yey waꞌ na jinta junoq muqum chupa.
54 Ekꞌu bꞌenaq qꞌij riꞌ echiriꞌ raj judiꞌabꞌ kakiyijbꞌaꞌ pan janipa ri kajawax chike pa ri qꞌij re uxlanibꞌal, y waꞌ ya kopon ru orayil.†† 55 Yey rixoqibꞌ e petinaq lo Galilea rukꞌ ri Jesús, xeterej bꞌi chirij ri José y xkil ri muqubꞌal pa xkiya wi kan rucuerpo ri Jesús. 56 Echiriꞌ xetzelej loq, xkijeqelaꞌ uyijbꞌaxik kunabꞌal lik kiꞌ ruxlabꞌ chaꞌ keꞌkikojo che rucuerpo ri Jesús. Ekꞌuchiriꞌ xok ri qꞌij re uxlanibꞌal, xebꞌuxlan kꞌut pachaꞌ ri kubꞌiꞌij Rutzij Upixabꞌ ri Dios.
* 23:2 Wa xkibꞌiꞌij ri winaq chirij ri Jesús, na e ta kꞌana uꞌanom. Lc. 20:22-25 23:31 Pa ri chꞌaꞌtem griego kubꞌiꞌij: “Ma we kakiꞌan waꞌ che juna cheꞌ rax uwach, ¿saꞌ kꞌu riꞌ kukꞌulumaj ri cheꞌ chaqiꞌj?” Wa kꞌambꞌal naꞌoj keꞌelawi: Xyaꞌ ri Jesús pa kamik, tobꞌ na jinta umak; makꞌuwariꞌ más kꞌax ri taqal chike raj Jerusalem, ma rike lik kꞌo kimak. * 23:34 Sal. 22:18 23:43 Wa chomilaj luwar e ri kabꞌiꞌx “Paraíso” che. § 23:44 “Ri urox ora”: Kil “hora” pa vocabulario. ** 23:45 “Telón”: E jun kꞌul kujach upa ri Luwar Santo rukꞌ ri Luwar lik Santo. Éx. 26:31-33; Heb. 6:19; 9:3-12 * 23:46 Sal. 31:5 †† 23:54 Chikiwach raj judiꞌabꞌ, ri qꞌij re uxlanibꞌal kajeqer echiriꞌ kok raqꞌabꞌ viernes y kakꞌis echiriꞌ kok raqꞌabꞌ sábado.