14
Ri Jesús kukunaj jun achi chupa jun qꞌij re uxlanibꞌal
E xuꞌan waꞌ chupa jun qꞌij re uxlanibꞌal: Ri Jesús xsikꞌix ruma jun fariseo lik kꞌo uwach chaꞌ keꞌwoꞌq chirocho. Y chilaꞌ e kꞌo jujun chike ri fariseos lik kikꞌakꞌalem we ri Jesús kakunan pa ri qꞌij re uxlanibꞌal. Ma chiriꞌ chwach Rire kꞌo jun achi lik yewaꞌ, waꞌlijinaq rucuerpo.
Ekꞌuchiriꞌ, ri Jesús xutzꞌonoj chike ri fariseos y raj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ, jewaꞌ xubꞌiꞌij:
—¿Ubꞌe nawi ri kaꞌan kunanik chupa ri qꞌij re uxlanibꞌal o na ubꞌe taj? —xchaꞌ.
Pero rike na jinta xkikꞌulubꞌej uwach.
Ekꞌu ri Jesús xuya ruqꞌabꞌ puwi ri yewaꞌ, xukunaj y xubꞌiꞌij che utz keꞌek. Tekꞌuchiriꞌ xubꞌiꞌij chike:
—¿Kꞌo nebꞌa junoq che alaq, we rukawayuꞌ o rubꞌoyex katzaq pa siwan, na keꞌresalaꞌ tuloq tobꞌ chupa jun qꞌij re uxlanibꞌal? ¿China na kaꞌanaw ta waꞌ? —xchaꞌ.
Ekꞌu rike na xkiriq ta ukꞌulik uwach che.
Pixabꞌanik chike ri kesikꞌix pa juna nimaqꞌij
Ekꞌu ri Jesús xrilo saꞌ ri kakiꞌan ri esikꞌim pa ri waꞌim, konoje kakimajalaꞌ kibꞌ puwi taq ri tzꞌulibꞌal ke ri lik kꞌo kiwach. E uwariꞌche, xubꞌiꞌij wa kꞌambꞌal naꞌoj chike ri echokom:
«Echiriꞌ kasikꞌix la ruma junoq pa juna nimaqꞌij re kꞌulanikil, na ubꞌe taj we keꞌtzꞌula la chupa ri tzꞌulibꞌal ke ri lik kꞌo kiwach; ma kꞌaxtaj kakꞌun lo junoq chokom más kꞌo uwach chiwach rilal. Yey kaqibꞌ kꞌu riꞌ ri rajaw ri nimaqꞌij ukꞌ la y kubꞌiꞌij cheꞌla: “Yaꞌa kan la wa tzꞌulibꞌal che wa jun chik” kachaꞌ. Ruma kꞌu laꞌ, kape ri kꞌix la y keꞌtzꞌula lo la kꞌa chirij.
10 »E uwariꞌche, ri chirajawaxik kaꞌan la echiriꞌ kasikꞌix la pa juna waꞌim e waꞌ: We xopon la, meꞌtzꞌula la chupa ri tzꞌulibꞌal ke ri lik kꞌo kiwach. Jelaꞌ echiriꞌ kakꞌun lo ri sikꞌiyom e la, jewaꞌ kubꞌiꞌij cheꞌla: “Wamigo, jeꞌtzꞌula la más chwach” kachaꞌ. Jekꞌulaꞌ katakꞌabꞌax qꞌij la chikiwach ri e kꞌo chwach ri mexa ukꞌ la. 11 Ma china ri kuꞌan lik nim che ribꞌ, ri Dios kuqasaj uwa uqꞌij; noꞌj china ri kuꞌan chꞌutiꞌn che ribꞌ, ri Dios kuyak uqꞌij» xcha ri Jesús.
Ri na kebꞌelaj ta che ri sikꞌibꞌal kuꞌan ri Qaqaw
12 Tekꞌuchiriꞌ, xubꞌiꞌij che ri fariseo, ri sikꞌiyom re pa ri waꞌim:
—Echiriꞌ kaꞌan la juna waꞌim, na xew ta kesikꞌij la ri amigos la, ri e atz-chaqꞌ la, ri e kꞌo chux cheꞌla y ri bꞌeyomabꞌ e kꞌo lo chi naqaj la. Ma we kaꞌan la waꞌ, rike kakiꞌan ukꞌaxel cheꞌla, kakisikꞌij la pa juna waꞌim y jekꞌuriꞌlaꞌ asu kakꞌul la ri tzelebꞌal uwach che ri xꞌan la.
13 »E uwariꞌche, ri chirajawaxik kaꞌan la echiriꞌ kaꞌan la juna nimaqꞌij, e chebꞌesikꞌij la ri nibꞌaꞌibꞌ, ri tꞌum kaqan kiqꞌabꞌ, ri e sik y ri e potzꞌ. 14 Jekꞌuriꞌlaꞌ nim qꞌij alaxik la, ma rike na kakichꞌij ta uyaꞌik ukꞌaxel cheꞌla; pero e kakꞌul la ri rajil ukꞌaxel echiriꞌ kekꞌastaj lo ri lik e jusukꞌ chwach ri Dios —xcha ri Jesús.
15 Echiriꞌ xuta waꞌ jun chike ri etzꞌul chwa ri mexa, jewaꞌ xubꞌiꞌij che: «¡Nim uqꞌij ralaxik china ri kawaꞌ pa ri nimalaj nimabꞌal kuya ri Dios pa rutaqanik!» xchaꞌ.
16 Ekꞌu ri Jesús xubꞌiꞌij che:
«Julaj kꞌo jun achi xuchꞌobꞌo kuya jun nimalaj nimabꞌal y lik e kꞌi ri xebꞌusikꞌij. 17 Ekꞌuchiriꞌ xopon ru orayil ri nimabꞌal, xutaq bꞌi jun raj chak chaꞌ kubꞌiꞌij chike ri echokom chik: “Peta kꞌu alaq ma yijbꞌital chi ronoje” kachaꞌ.
18 »Noꞌj chikijujunal xkijeq kakitzꞌonoj kuybꞌal kimak ruma na kebꞌek taj. Ri nabꞌe xubꞌiꞌij: “Xinloqꞌ ko juchꞌaqap wulew y lik chirajawaxik kiꞌnwilaꞌ. Chabꞌiꞌij ko che rapatrón chukuyu numak ma na kinꞌek taj” xchaꞌ.
19 »Ri jun chik xubꞌiꞌij: “Xinloqꞌ ko woꞌobꞌ yunta bꞌoyexabꞌ y ekꞌu waꞌ kiꞌntija kiqꞌij pa chak. Chabꞌiꞌij ko che rapatrón chukuyu numak ma na kinꞌek taj” xchaꞌ.
20 »Yey jun chik xubꞌiꞌij: “Riꞌin lik kꞌakꞌ xinkꞌuliꞌik; y ruma laꞌ na kinꞌek taj” xchaꞌ.
21 »Echiriꞌ xtzelej lo raj chak, xubꞌiꞌij ronoje waꞌ che rupatrón. Ekꞌu rupatrón lik xpe royowal y xubꞌiꞌij che ri raj chak: “Choqꞌotan riꞌ, jat pa taq kꞌaybꞌal y pa taq bꞌe re ri tinamit y chebꞌakꞌama lo ri e nibꞌaꞌibꞌ, ri tꞌum kaqan kiqꞌabꞌ, ri e potzꞌ y ri e sik” xchaꞌ.
22 »Xeꞌek kꞌu raj chak. Y echiriꞌ xtzelej loq, xubꞌiꞌij che rupatrón: “Wajaw, ya xinꞌan ronoje ri xintaq la che; na rukꞌ ta kꞌu riꞌ, lik kꞌa kꞌo luwar chwa taq ri mexa” xchaꞌ.
23 »Xubꞌiꞌij tanchi kꞌu rachi che ri raj chak: “Chatelubꞌi tzaꞌm tinamit y jat pa taq nimabꞌe y pa taq kuxkul bꞌe. Chamina uwach chike ri winaq chaꞌ kepetik y jelaꞌ kanoj uwa taq ri mexa nuyijbꞌam chik re wa nimabꞌal. 24 Yey paqatzij wi kambꞌiꞌij chawe: Na jinta junoq chike ri xenusikꞌij nabꞌe, kutij re ri nimabꞌal nuyijbꞌam” xchaꞌ.»
Ri kꞌax karikꞌowibꞌej ri katerej chirij ri Jesús
25 Echiriꞌ ri Jesús kꞌo chi bꞌe, ukꞌiyal winaq eteran chirij. Ekꞌu Rire xtzuꞌn chirij y jewaꞌ xubꞌiꞌij chike:
26 «We kꞌo junoq karaj katerej lo chwij, lik chirajawaxik che más kꞌax kinunaꞌ riꞌin chikiwa konoje, ma we e más kꞌax kebꞌunaꞌ ruchu-uqaw, ri rixoqil, ri ralkꞌoꞌal, ri ratz-uchaqꞌ y más ne kꞌax kunaꞌ ribꞌ rire chinuwa riꞌin, riꞌ na taqal ta che kuꞌan nutijoꞌn. 27 E uwariꞌche, china ri na kuya ta ranimaꞌ kutij kꞌax ruma ri katerej lo chwij,* riꞌ na taqal ta che kuꞌan nutijoꞌn.
28 »Ma we kꞌo junoq karaj kuꞌan nutijoꞌn, lik chuchꞌobꞌo na raqan we kukuy ri kꞌaxkꞌobꞌik kape puwiꞌ ruma ri katerej lo chwij.
»E jelaꞌ pachaꞌ ri kaꞌanik echiriꞌ kayak juna nimalaj ja. Ma ¿kꞌo nebꞌa junoq che alaq na kuchꞌobꞌ ta raqan chi utz nabꞌe na puwi ri kajawax che chaꞌ kuyak ri ja y karajilaj na kꞌu riꞌ janipa ri kumaj bꞌi chaꞌ karetaꞌmaj we xaqareꞌ kuchꞌij uyakik ri ja? 29 Ma we na kuꞌan ta waꞌ, echiriꞌ utikom chi kꞌu ruparaqan ri ja, kuchaqabꞌaꞌ uꞌanikil ruma na jinta chi puaq re kukꞌiso; yey konoje kꞌu riꞌ ri kebꞌilow re, kakijeq kakichꞌamij, 30 kakibꞌiꞌij: “Waꞌchi xujeq uyakik wa ja, yey na xukꞌis ta chik” kechaꞌ.
31 »Jekꞌulaꞌ ¿saꞌ nawi kuꞌan juna rey xa e lajuj mil rusoldados chwa juna chik rey petinaq pa chꞌaꞌoj chirij rukꞌ veinte mil soldados? Ri kuꞌano e nabꞌe na kuchꞌobꞌ na raqan chi utz we xaqareꞌ kuchꞌij uchuqꞌabꞌ ri jun chik rey e kꞌo más usoldados. 32 Y we kuchꞌobꞌo na kuchꞌij taj, ri kuꞌano e xaloqꞌ kꞌa naj kꞌo wi lo ri jun chik rey, kebꞌutaq kꞌu bꞌi achijabꞌ chaꞌ keꞌkiꞌana ri utzil chomal rukꞌ. 33 Jekꞌuriꞌlaꞌ, we kꞌo junoq che alaq karaj katerej lo chwij, lik chirajawaxik che kuya kan ronoje ri kꞌo rukꞌ; ma we na kuꞌan ta waꞌ, na taqal ta che kuꞌan nutijoꞌn.
Ri kꞌambꞌal naꞌoj puwi ratzꞌam
(Mt. 5:13; Mr. 9:50)
34 »E ratzꞌam lik kajawaxik; noꞌj we xsach rutzayul, ¿suꞌanik tanchi kaꞌan tza che? 35 Ma na kuriq ta uchak che rulew y na utz ta ne kaꞌan abono rukꞌ. Ekꞌu ri kaꞌan che, e katix bꞌi.§ China kꞌu ri kꞌo utanibꞌal che utayik, ¡chuta kꞌu riꞌ!» xcha ri Jesús.
* 14:27 Pa ri chꞌaꞌtem griego kubꞌiꞌij “ri na rukꞌaꞌam ta rucruz”. 14:32 Riꞌoj na kaqachꞌij ta kꞌana ruchuqꞌabꞌ ri Dios, e uwariꞌche qaꞌana utzil chomal rukꞌ Rire woꞌora, xaloqꞌ kꞌamajaꞌ kojeꞌela chwach. 14:33 Waꞌ e keꞌelawi ronoje ri kꞌo qukꞌ kaqaya puqꞌabꞌ ri Qanimajawal. § 14:35 We ratzꞌam xsach rutzayul, na jinta chi uchak. Jekꞌulaꞌ, na jinta kutiqoj we junoq kubꞌiꞌij e utijoꞌn ri Jesús yey na kuya ta ranimaꞌ karikꞌowibꞌej kꞌax ruma Rire.