2
Wurubuaarɛ Gi Yɛgɛ Mɔ-Oduduu Mɔ Gi Suudɛ Yesu Asonbo Mɔ
1 Gɛkɛ gɛdɛ mɔ, Gyuda awura mɛ kya gyi mɔmɔ-agyudɔ ako akɛbiberɛ gɛsi. Mɛ kya terɛ gɛnen gɛsi mɔ yɛɛ Pɛntekosi. Gɛnen gɛsi gɛbono dɔ mɔ, Yesu asonbo pɛwu mɛ kpaa gyanꞌ gɛten kolon.
2 Mɛ bo nno mɔ, mɛ nu ɔlanba ɔko gi tɔrɔ! Ɔlanba mɔ gi lii Wurubuaarɛ dɔ fɛɛ afuu belɛ ako ne n kya da a kya ba, ne ɔlanba mɔ gi kpaa bɔla gɛten gɛbono dɔ mɛ gyanꞌ mɔ pɛwu.
3 Mɛ baa kerɛ mɔ, ilaa iko ne n baa yɛ gyanꞌgyan mɔmɔ ɔkamaasɛ so fɛɛ ɔgya ɔbono ɔ kya dɛ mɔ.
4 Nfono mɔ, Wurubuaarɛ Oduduu mɔ gi suu de Yesu asonbo mɔ, mɛ san ma‑a bugi nnɔ ma‑a tɔngɛ ndɛ kpɛi-kpɛi nbono mɛŋ wolaa ma‑a tɔgɛ mɔ. Mɛ kya tɔgɛ gɛnɔɔbono ɔkara Oduduu mɔ gi sa ɔmɔ yɛɛ mɛꞌ tɔgɛ mɔ.
5 Gɛnen owi ɔbono mɔ, asa mɛ nyaakyɔ Gyɛrusalem ɔsowolɛ mɔ so. I lii fɛɛ mɔmɔ-nanboana Gyuda awura abono mɛ selɛ Wurubuaarɛ mɔ ako kee mɛ ba bɔla mɔmɔ so mɛ kya son Wurubuaarɛ. Mɛ lii nten kpɛi-kpɛi mɛ kya tɔgɛ ndɛ nbono asa mɛ kya tɔgɛ gɛsinkpan pɛwu so mɔ.
6 Ɔlanba ɔbono ɔ wɔra gɛten mɔ dɔ so mɔ, sakpii belɛ gi kpaa gyanꞌ nno. Yesu asonbo mɔ mɛ kya tɔngɛ mɔ, i wɔra sakpii mɔ giyan. I kya nyiile yɛɛ mɔmɔ ɔkamaasɛ kya nu mɔmɔ-ilaa tɔngɛsɛ de mɔmɔ gbaa-gbaa ndɛ dɔ.
7 I dɛ mɔmɔ-gɛnɔ, mɛŋ baa mɛ nyi gibono dɔ mɛ dɛ mɔ. Mɛ san mɛ kya taasɛ yɛɛ, “Gɛnen anyen abono mɛ kya tɔngɛ faa mɔmɔ pɛwu mɛ mɛŋ gyɛ Galeli awura daa?
8 Ne i wonɛ so ne mɛ kya taalɛ mɛ kya tɔngɛ de aye ɔkamaasɛ ndɛ gɛnen?
9 A lii isowolɛ kpɛi-kpɛi so. Kerɛ, aye dɔ ako mɛ gyɛ Paatiya awura. Ako mɔ mɛ gyɛ Miidi awura. Elamiti awura mɛ bo aye dɔ. Ako mɔ mɛ tɛ Mɛsopotemiya. Ako mɛ gyɛ Gyudiya awura, Kapadosiya awura, Pontusɛ awura, Esiya awura,
10 Firigyiya awura, Panfiliya awura, Igyipiti awura, ne ako mɛ lii Libiya gibaafon gibono gi sindi Siirin ɔsowolɛ so mɔ. Aye dɔ ako mɛ gyɛ asafo kpan‑n abono mɛ lii Rom ɔsowolɛ so. Gɛnen asafo adɛ ako mɛ gyɛ Gyuda awura gbaa-gbaa ne ako mɛ loo daa Gyuda awura ɔson mɔ dɔ.
11 Aye ako mɛ gyɛ Keriiti awura ne ako mɛ gyɛ Arabiya awura. Aye gɛnen asa adɛ ɔkamaasɛ kya nu ilaa belɛ-belɛ ibono Wurubuaarɛ gi wɔra ne mɛ kya tɔgɛ imɔ so ilaa faa aye-ndɛ dɔ.”
12 Sakpii mɔ ɔkamaasɛ kya nu ilaa ibono mɛ kya tɔgɛ mɔ gɛsɛ de mɔmɔ-ndɛ dɔ mɔ, i dɛ mɔmɔ pɛwu gɛnɔ ne i wɔra mɔmɔ giyan. Mɛ san mɛ kya taasɛ abara daa yɛɛ, “Menɛ ilaa ne a laa wu gɛsinkpan so faa?”
13 Sakpii mɔ dɔ asa ako berɛ mɛ kya ŋmasɛ Yesu asonbo mɔ yɛɛ, “Ŋmaawo, mɛ mɛŋ boo daa?”
Piita Gi Lɛɛ Gɛsɛ Sa Sakpii Mɔ
14 Ibono mɛ kya ŋmasɛ Yesu asonbo mɔ gɛnen mɔ, Piita mɔ‑rɛ mɔ-nanboana Yesu isɔɔ gudu ɔko mɔ mɛ koso yelɛ, ne Piita gi bugi gɛnɔ tɔgɛ ken-ken sa sakpii mɔ yɛɛ, “Me-nanboana Gyudiya awura de fɛye asa abono pɛwu fɛ tɛ Gyɛrusalem gɛrɛ mɔ, fɛꞌ yela giso de fɛꞌ nu dɔɔdan.
15 Aye gɛnen anyen abono fɛ kya wu aye faa, a mɛŋ kya boo fɛɛ gɛnɔɔbono fɛye-nwɔnsa gɛ kya nyiile fɛye mɔ. I san i gyɛ nyɛnyɛngɛ gikyɔ de giboo. Nperɛ ibono a yelɛ faa, i laa wɔra daa fɛɛ iwi sango.
16 “To, ilaa ibono i ba aye so faa mɔ ilaa ne mɛ wolaa ŋmarasɛ yela Wurubuaarɛ agyɛbi dɔ mɔ. Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo ɔbono mɛ kya terɛ mɔ yɛɛ Gyowelɛ mɔ ne n ŋmarasɛ imɔ yela. Ɔ ŋmarasɛ yɛɛ,
17 ‘Wurubuaarɛ gi tɔgɛ yɛɛ,
“Gɛsinkpan so gɛkyena nkɛ laalaalogɛ mɔ dɔ mɔ,
i laa ba yɛɛ me Wurubuaarɛ nan kyɛɛgɛ me-Oduduu bun anyamesɛ so.
Gɛnen asa abono, anyen de akyii
mɛ laa tɔngɛ me Wurubuaarɛ ilaa sa asa.
Abelɛnsɛ de adega mɛ laa wu me-ilaa fɛɛ ideri yɛgɛ mɛ kerɛ,
ne mɛ laa kuu me ilaa wɔrasɛ so ideri kee.
18 Abono mɛ gyɛ me-adɛ mɔ,
nan kyɛɛgɛ me-Oduduu bun mɔmɔ‑rɛ mɔmɔ-anyen de akyii so
gɛnen nkɛ nbono dɔ
de mɛꞌ tɔngɛ me Wurubuaarɛ ilaa sa asa.
19 Nan lɛɛ ilaa nyiile asa Wurubuaarɛ awolɛ dɔ
fɛɛ nkalan, ɔgya, de igyɛsii.
Nan wɔra adɛgɛnɔ ilaa gɛsinkpan so.
20 Pɛi de me Wura Wurubuaarɛ nyisigyi gɛkɛ gbaaꞌ mɔ
gɛ lɔɔ baa fo mɔ,
owi laa kisee bingiri obibiri de bosɛ mɔ ɔꞌ pɛɛrɛ fɛɛ nkalan.
21 I laa ba yɛɛ ɔkamaasɛ ɔbono ɔ saawo terɛ Wura Wurubuaarɛ mɔ,
ɔ laa mɔlɛgɛ mɔ.” ’
22 “Me-nanboana Isirale awura, fɛꞌ nu ilaa idɛ. Wurubuaarɛ gi nyiile fɛye yɛɛ Yesu, Nasarɛtɛnyen mɔ, ne n gyɛ ɔbono mɔ Wurubuaarɛ gi sun mɔ. Ilaa ibono Wurubuaarɛ gi wɔra fɛye-ansi so ne i lɛɛ nyiile gɛnen mɔ ne n gyɛ nsun boduduusɛ kpɛi-kpɛi nbono Yesu gi wɔra aberɛ abono ɔ bo gɛsinkpan so mɔ. Ɔ wɔra ilaa gbaaꞌgbaa ibono nkana nyamesɛ maŋ taalɛ wɔra mɔ-gibaa so mɔ, de ilaa ibono i lɛɛ Wurubuaarɛ nyisigyi nyiile asa mɔ. Fɛye gbaa-gbaa fɛ nyi imɔ so.
23 Wurubuaarɛ gi wolaa tɔgɛ yela ne ɔ wolaa o nyi yɛɛ anyamesɛ mɛ laa nyɛ Yesu baarɛ mɔɔ. Imɔso ne i ba yɛɛ fɛ yɛgɛ ilaa nyɛnyɛn awɔrabo mɛ da mɔ aŋanbi oyii so, ne o wuꞌ.
24 Imɔ‑rɛ imɔ gɛnen gbaa mɔ, Wurubuaarɛ gi kii kyingi mɔ. Ɔ lɛɛ mɔ lii lɛwu anyanyan dɔ. I kya nyiile yɛɛ iŋ bo no yɛɛ ɔ laa wuꞌ sii isɛ dɔ.
25 “Aye-naana Deefidi gi wolaa wu Yesu gisen dɔ ilaa, ne ɔ ŋmarasɛ imɔ yela Wurubuaarɛ agyɛbi dɔ yɛɛ,
‘Owi kamaasɛ dɔ mɔ n kya wu me-Wura Wurubuaarɛ sindi me. Imɔso i maŋ ŋmaa me-gisen.
26 Imɔso i bo me-gisen dɔ ɔkon. N kya lɛɛ mɔ-ginyen.
Ne me-ansi a gyan yɛɛ sɛi maŋ taasɛ me-nyoro gibi so.
27 I kya nyiile yɛɛ fo Wurubuaarɛ, fo maŋ yɛgɛ me-oduduu mɔ
ɔꞌ kpaa sii ibuni dɔ.
Nɛ kyu me-nyoro fuɛ sa fo. Fo maŋ yɛgɛ me nꞌ gyɔ sii isɛ dɔ.
28 Fo ne n nyiile me ikpa ibono so nyamesɛ laa naa
de ɔꞌ nyɛ ɔkyenaten dɛnsɛ fo asɛ.
N bo fo asɛ mɔ, i laa tansi wɔra me ɔkon gikyɔ.’ ”
29 Ne Piita gi lɛɛ gɛsɛ yɛɛ, “Me-nanboana, nan tɔgɛ tigi fɛye yɛɛ aye-naana Deefidi ɔbono ɔ tɔgɛ gɛnen ilaa idɛ mɔ gi wuꞌ ne mɛ pule mɔ. Mɔ-gɛkyan gɛ dɛ aye asɛ gɛrɛ kyu baa lii de ndɛ.
30 Ɔ wɔra daa Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo. Wurubuaarɛ gi ka sa mɔ yɛɛ ɔꞌ kerɛ fɛɛ mɔ Wurubuaarɛ gbaa-gbaa, ɔ laa kyu mɔ Deefidi mɔ-naanaana dɔ ɔko kyu yii gɛwura mɔ Deefidi giyaa dɔ gɛkaako mɔ-lɛwu gɛmara.
31 Wurubuaarɛ gi lɛɛ nyiile mɔ gɛnen mɔ, ɔ bii yɛɛ gɛnen mɔ-ɔnaanabi ɔbono ne nan gyi gɛwura Wurubuaarɛ adɛ so mɔ. Ne o wu yɛɛ Wurubuaarɛ laa kyingi mɔ lii ibuni dɔ. Gɛnen so mɔ, ɔ tɔgɛ imɔ so ilaa yela yɛɛ, ‘Wurubuaarɛ maŋ yɛgɛ mɔ de oꞌ wuꞌ sii asa abono mɛ wuꞌ mɔ dɔ, ne mɔ-nyoro inun i maŋ nyɛ gyɔ gɛkyan dɔ kpa‑a.’
32 Gɛsintin mɔ, Yesu baarɛ gi wuꞌ mɔ, Wurubuaarɛ gi kyingi mɔ lii ibuni dɔ. Aye adɛ pɛwu a wu imɔ de ansi.
33 “Wurubuaarɛ gi diirɛ mɔ kpe mɔ asɛ, kyu mɔ yela mɔ-gyisɛ gibaa so, ne o kyu mɔ-Wurubuaarɛ Oduduu mɔ sa mɔ fɛɛ gɛnɔɔbono ɔ wolaa ka yela sa mɔ mɔ. Imɔso ilaa ibono fɛ kya wu de ansi ne fɛ kya nu de aso faa, Yesu ne n kyu imɔ kyu kyɛɛgɛ bun aye so.
34 Aye-naana Deefidi berɛ, i mɛŋ diirɛ mɔ kpe Wurubuaarɛ dɔ. Deefidi gbaa-gbaa gi wu tɔgɛ yɛɛ,
‘Wura Wurubuaarɛ gi tɔgɛ sa me-Wura yɛɛ,
“Baa kyena me-gyisɛ gibaa so de me‑rɛ fo aꞌ gyi gɛwura
35 de nꞌ yɛgɛ foꞌ kyise fo-akyobo de fo-ayaa.” ’
36 “Imɔso me-nanboana Isirale awura pɛwu, fɛꞌ bii yɛɛ iŋ bo akyɔɔlɛ yɛɛ Yesu ne n gyɛ Wura. Mɔ ne Wurubuaarɛ gi lɛɛ yɛɛ oꞌ gyi gɛwura mɔ Wurubuaarɛ adɛ so mɔ. Ne mɔ mɔ ne fɛ yɛgɛ mɛ da mɔ aŋanbi oyii so mɔɔ mɔ.”
Asa Sakyɔ Mɛ Sɔɔ Gyi Ne Mɛ Gyere Ɔmɔ Wurubuaarɛ Sagyere
37 Asa mɛ nu ilaa ibono Piita gi tɔgɛ faa mɔ, i selɛ mɔmɔ-nyoro nyer‑r. Nfono ne mɛ taasɛ Piita de mɔ-nanboana Yesu isɔɔ sɛnsɛ mɔ yɛɛ, “Ansaana, nnɛ ne a laa wɔra ne?”
38 Asa mɔ mɛ taasɛ gɛnen mɔ, Piita gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛye ɔkamaasɛ oꞌ nu mɔ-nyoro gɛsɛ yɛɛ ɔ gyɛ ilaa nyɛnyɛn ɔwɔrabo de fɛꞌ kyɛɛgɛ de mɛꞌ gyere fɛye Wurubuaarɛ sagyere Yesu Kirisito ginyen dɔ de Wurubuaarɛ oꞌ kyu fɛye-ilaa nyɛnyɛn kyɛɛ fɛye. Fɛ wɔra gɛnen mɔ, Wurubuaarɛ laa kyu mɔ-Oduduu mɔ kyɛɛ fɛye.
39 I kya nyiile yɛɛ ilaa ibono aye-Wura Wurubuaarɛ yɛɛ ɔ laa kyu kyɛɛ asa mɔ, fɛye ne ɔ darɛ yɛɛ ɔ laa kyɛɛ mɔ. Ɔ ka yela sa fɛye‑rɛ fɛye-biana de fɛye-naanaana de asa abono mɛ bo gɛta-gɛta mɔ pɛwu. Ɔ ka yela sa daa nyamesɛ kamaasɛ ɔbono Wurubuaarɛ laa tɔgɛ mɔ yɛɛ oꞌ kyu mɔ-nyoro kyu sa mɔ Wurubuaarɛ mɔ.”
40 Piita gi tɔgɛ ilaa sakyɔ sa asa mɔ gɛnsipɛɛrɛ so. Ɔ tɔgɛ wɔra mɔmɔ yɛɛ, “Fɛꞌ mɔlɛgɛ fɛye-nyoro lii abono mɛ mɛŋ bo gɛsintin mɔ dɔ de fɛŋ sa fɛꞌ loo mɔmɔ-gisobiidɛ mɔ dɔ.”
41 Piita gi tɔngɛ sa mɔmɔ gɛnen mɔ, asa sakyɔ mɛ nu gɛsɛ, ne mɛ gyere mɔmɔ Wurubuaarɛ sagyere. Asa abono mɛ baa bɔla Yesu asonbo so gɛnen gɛkɛ gɛbono wolɛ mɔ mɛ laa wɔra fɛɛ asa nwɛ oko de saalaa.
Yesu Asonbo Mɔ Gikyenabi
42 Yesu asonbo mɔ mɛ kpɛ mɛ kya kasɛ Yesu isɔɔ mɔ ilaa nyiilesɛ mɔ, ne mɛ kpɛ mɛ bo abara dɔ. Mɛ kya kpaa gyanꞌ dabɔlɛ, mɛ kya gyi agyudɔ abono a kya nyiile yɛɛ mɛ gyɛ nyamesɛ kolon mɔ, ne mɛ kya dabɔlɛ dalaa.
43 Yesu isɔɔ mɔ mɛ kya wɔra ilaa gbaaꞌgbaa ibono nkana nyamesɛ maŋ taalɛ wɔra mɔ-gibaa so mɔ ne i kya lɛɛ Wurubuaarɛ ɔlon mɔ nyiile. Imɔso i yɛgɛ gifuu gi keda ɔkamaasɛ.
44 Asa abono pɛwu mɛ kyu ɔmɔ-nyoro too Yesu so mɔ mɛ kyena fɛɛ nyamesɛ kolon. Ɔkamaasɛ ilaa i gyɛ mɔ-nanbo ilaa.
45 I bo no i bo no mɔ, mɛ kya fɛ mɔmɔ-ilaa ibono mɛ bo mɔ de mɛꞌ yɛ imɔ-aterenbi mɔ sa abara gɛnɔɔbono ɔkara i tiri ɔmɔ mɔ.
46 Gɛkɛ kamaasɛ mɛ kya kpaa gyanꞌ Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ dɔ dabɔlɛ. Mɛ kya gyanꞌ mɔmɔ-nten-ana dɔ kee, mɛ kya gyi agyudɔ abono a kya lɛɛ mɔmɔ-ginyamesɛ kolon nyiile mɔ. Mɛ kya gyi amɔ de ɔkon lii mɔmɔ-asen dɔ.
47 Mɛ kya yen Wurubuaarɛ, ne mɛ kya gyi asa sɛnsɛ ginsi. Gɛkɛ kamaasɛ Wurubuaarɛ kya kyu asa pobɔrɔ abono ɔ kya mɔlɛgɛ mɔmɔ lii mɔmɔ-ilaa nyɛnyɛn giwɔra dɔ mɔ baa bɔla mɔmɔ so.