5
Jesús éewiderri dúuli íta'aa
Licába'inaa íchaba wérri chóniwenai, Jesús íirrau liwáacoo dúuli lítala quéewique'e léewidaca. Náa'a éewidenaicoo liájcha náiinu liyáctalaca, jáiwa lichánau léewida nayái, limá'ee:
Liá'a yáawaiyi méda washiálicuerri sáicta liwówa
(Lc 6:20-23)
“Sáicta wérri nawówa náa'a yáine léenaa narrúnijinaa cáwicaishi Dios shínaa,
jiníwata nashínaa'inaa liá'a sáicaica Dios wánacaalactalaca.
Sáicta wérri nawówa náa'a máashiini wówa,
jiníwata Dios yáirri'inaa nalí sáictaque'e nawówa.
Sáicta wérri nawówa náa'a imíyanica,
jiníwata Dios yáirri'inaa nalí liá'a cáinabi limánimi líshiirrini'inaa nalí.
Sáicta wérri nawówa náa'a wáalianai ínaaishi ya náa'a iméeni wówa namédaque'e léjta Dios wánacaalau'u,
jiníwata liyáminaa liwána licúmpliacoo léjta nawówau'i.
Sáicta wérri nawówa náa'a carrúni jináatani cába áabi,
jiníwata Dios carrúni jináataminaa licába nayá.
Sáicta wérri nawówa náa'a masáculani wówa,
jiníwata áabai éerri nayáminaa Dios yáctalaca ya nacábaminaa liyá.
Sáicta wérri nawówa náa'a múrruenai sáictaque'e nawówa,
jiníwata Dios yáa nají'inaa nayá léenibiyu.
10 Sáicta wérri nawówa náa'a nacánaquedanica namédacala liá'a Dios bánua namédaca,
jiníwata nashínaa'inaa liá'a Dios wánacaalactaca.
11 “Sáicta wérri iwówa, jáicta chóniwenai báulidacta iyá ya nacáitadeda iyá, ya nunácue jíni nawína iyá quinínama númashi yúwicayu. 12 Jáicta libésunau léju liáni, sáicta iwówa, cachúnica iwówa, jiníwata irríshibiacaala'inaa áabai iwéniu máanui áacairra; chái lécchoo nacánacaida náa'a íiwadedenai Dios chuáni báinacu yáainaimi ibéecha.
Iyája nárra iwíduma ya jucámarrabee cáinabi shínaa
(Mr 9:50; Lc 14:34-35)
13 “Iyáwa chánii cábacanaa jicá'a iwíduma cáinabi shínaa. Ne ya limáacacta lijúwacau, ¿chítashia léewa liwína lijúwacau jíni? Jái jócu sírbia mawiá, náucaminaani bináawala ya chóniwenai báawedani. 14 Iyáwa chánii cábacanaa jicá'a jucámarrabee cáinabi shínaa. Léjta jucámarrabee chacáalee shínaa yáairrictani dúuli íta'aa, jócai éewa libáyacoo, chacábacanaa náa'a chóniwenai néewa nacába quinínama iyá imédanica. 15 Jócu watúculia áabai lámpara waníquique'e áabai cajón rícuni; mawí sáicaca, wamáacacani áacai íta'aa liquénaque'e quinínama yáanai cuíta rícu. 16 Chacábacanaa, imédau machácani, quéewique'e quinínama náa'a chóniwenai néewa nacába liá'a sáicai imédani iyá, ya quinínama náa sáicai lirrú liá'a isálijinaaca yéeirri áacairra.
Jesús éewida linácu liá'a leyca
17 “Iyá u'éebida nuíinucala numárda liá'a leyca o liá'a néewidani náa'a cáiiwadedacani Dios chuáni báinacu; nuyá jócai íinu nuá linúmami, nuyá íinuerri nuá lirrú yáawaiyi licábacanaaca. 18 Ne yáawaiyi numá irrú, nácula liyája liá'a éerrica ya cáinabi, jiníminaa nuédani liúcha liá'a leyca, báawita áabai púnto'inaa báawita áabai letra, cáashia libésunacoo quinínama liá'a arrúnaa libésunacoo. 19 Tándawa, liá'a jócai éewida néenaa náa'a ley shínaaca, báawita píituicani, jiní léewidacala náa'a chóniwenaica éewidacani, nacábadedacani'inaa jiní wéni liúcha liá'a wánacaleerri Dios shínaa. Ne liá'a éewiderrica ya léewida lécchoo áabi méda léjta liyá, mawí'inaa cawéni wérri chaléeni Dios liwánacaalactalaca. 20 Tánda numá irrú, iyá jócta iméda mawí sáica Dios náneewa, náucha náa'a quéewidacani ley shínaaca ya náa'a fariséobinica, jiní wérri wárroo áacairra Dios yáctalaca.
Jesús éewida linácu liá'a íiwirri wówa
(Lc 12:57-59)
21 “Iyá jái éemicai namá nalí náa'a wawérrinaimica: ‘Ujíinua, ne liá'a íinuerrica yúquerri'inau carrúnatai rícula.’ 22 Ne nuyá ma irrú, tánashia íiwirri wówa léenajirri yáajchau, yúquerri'inau. Tánashia cáitadedeerri léenajirriu, nacábadedani yáawacta cajíconaajani náa'a nawácanaica; tánashia cáiteerri cáiwinaa wérri léenajirriu, arrúnai'inaa chichái infierno shínaaca.
23 “Chái jitécta jishínaa ofrendau Dios íibana rícula, jédacanictau áicta jéenajirri wáaliani jiájchau jináculaja, 24 jimáaca jishínaa ofrendau néenijaa, arrúni lirrú liá'a néemacta ofrenda, ya jiáu jéenajirri néerrau jichúni jishínaa wíteshiu quéecha. Ta jéewa jéejocoo jitée jishínaa ofrendau Diosru, néemactala'inaacani.
25 “Ya áicta yáirri jijíconaaja ya liwówai jiyá máashictala néerra, jénedau jimédacoo áabenaa liájcha nácula jócu libésunajau, jócubeecha léejueda jiyá juezru; táda jóctacala, liá'a juez yúquerri'inaa jiyá ya léentregaa jiyá nalí náa'a catúyacanica ya naníqui jiyá cuíta manúmai rícula. 26 Numá jirrú yáawaa, jócala jijiáu chéni jóctacala jipáida quinínamani liá'a jimówinianica.*
Jesús éewida linácu liá'a méderri máashii líinaayu
27 “Iyá éemini quéecha namáyu'u: ‘Ujiméda jirrúwoo liá'a máashii jíinayu.’ 28 Ne nuyá ma irrú, tánashia liá'a cáberri báquetoo íinetoo liméda rúnainaa, jáiyi méda máashii ruájchai liwówa licuéjiwai.
29 “Chacábacanaa, jituícta sáicaquictejica liwána jicáacoo jíconaashi rícula, ujiméda máashii, jicábau újnii jijédacchu jituíu ya jiúca jiúchau déecuchalani; mawí sáicaca jipérdia áabai jitánai sái, ne jócaita quinínama jináananaica liúcacoo infierno rícula. 30 Jicáaji sáicaquictejica wánacta jicáacoo jíconaashi rícula, ujiméda máashii, jicába újni jiwíchuacchu jicáajiu ya jiúca jiúchau déecuchalani; mawí sáicaca jipérdia áabai jitánai sái, ne jócaicta quinínama jináananaica liúcacoo infierno rícula.
Jesús éewida linácu liá'a máaca yáquenaicoo
(Mt 19:9; Mr 10:11-12; Lc 16:18)
31 “Cha lécchoo Moisés litána quéechanacumi: ‘Tánashia máaquerri líinuu, arrúnaa liá rulí áabai cáashta limáctaca shírrida yáaqueneu.’ 32 Ne nuyá ma irrú, báqueerri washiálicuerri máacacta líinuu, ne jócta ruméda ruíinayu máashii, limáacani carrúnata ruméda máashii ruíinayu, ya liá'a cásairricoo ruájcha ruá'a namáacanimi, liméda máashii líinaayu lécchoo.
Jesús éewida linácu liá'a júlerricoo
33 “Iyá éemenai lécchoo liá'a Moisés tánani nalí náa'a iwérrinaibimica: ‘U'imíya máecha iméda liá'a imánimi iméda iwácalirru juraméntoyu.’ 34 Ne nuyá ma irrú: ‘U'ijúrau mawiá. U'ijúra linácu liá'a éerri áacairra sáica, jiníwata liyáwa Dios yáctalaca.’ 35 Jiní liá'a cáinabica, níwata Dios wánacaalacta líta'aa lécchoo; báawita Jerusalén nácu, níwata liá'a chacáaleeca lishínaa liá'a Dios máanui wérri reyca. 36 Jiní ijúracalau inácu iyá jájiu, jiníwata jócta éewa iméda cabálai ya cachájulai báawita bácua iwíta báinau. 37 Imácta iyá ‘jajá’, jajá'inaa; imácta iyá ‘jócai’, jócai'inaa, ne liá'a shírrerriu liúcha liáni, máashiiyii.
Jesús éewida linácu liá'a éejueda júnibau
(Lc 6:29-30)
38 “Iyá éemini namáyu'u quéecha: ‘tuíshiyu'inaa ya éeshiyu'inaa.’ 39 Ne nuyá ma irrú: Ujiméda lirrú máashii liá'a méderri máashii; mawí sáictaca, jáicta báseerri jináni sáicaquicteji já'a, jináawida lirrú béema. 40 Ya áicta yáirri jijíconaaja ya wówerri léda jicámisani já'a, jínda litée lécchoo liá'a jishínaa cápaca. 41 Ne báqueerri wánacaleerri liwánacta jitée jiánairrau áabai déecuchala, jitée chámaichu lidécuchaca. 42 Jáicta báqueerri sáteerri áabai rúni jináshi já'a, yáa lirrúni; ya áicta báqueerri sátani préstau jiúchaja, jiprésta lirrúni.
Jesús éewida linácu liá'a caníinaa wacába náa'a wajínaica
(Lc 6:27-28,32-36)
43 “Iyá éemenai lécchoo namá irrú: ‘Caníinaa icába náa'a ijúninaica ya cadéni icába náa'a ijínaica.’ 44 Ne nuyá ma irrú: Arrúnaa caníinaa icába ijínaiu lécchoo, ya i'óra nanácu náa'a cánaquedeenai iyá. 45 Iméda liáni, cháminaa léenibi iyá liá'a Dios isálijinaa yéerri áacairra; ya liyá wáneerri cáiwia jiácoo nanácu náa'a sáicanica ya máashiinica, libánua únia sáicani nácu ya máashiini nácu. 46 Jiníwata caníinacta jicába náa'a caníinaani icába iyá, ¿tána iwéni irríshibia? Báawita náa'a cóbrenai impuesto Romarru cháni médacajau, ya iyá pénsenai máashiica wérri nayá. 47 Ne itácta nalí rímija náa'a éenajinaica, ¿tána iméda mawí sáicacai? Báawita náa'a jócani éewida médenaiu chá'a. 48 Iyáyu machácani, ya caníinaa icába lécchoo náa'a cadénini cába iyá, chaléjta isálijinaa yéerri áacairra machácani.
* 5:26 Jédacaniu arrúnaa jichúni'inaa jicáwicau Dios yáajcha jóctanaa máanali jiyá.