12
Yaap yaré nyaaké wandén Jisas
(Mk 2:23-28; Lu 6:1-5)
1 Kukmba Judana yaap yaré nyaa nak Jisas déku dunyansale wit tékwa yaawimba nak yéndarén. Yéténdaka déku dunyansé kaandé yandéka wit kumbu ras taakwe sék kandarén.
2 Kandaka Farisi dunyan vétake Jisasét wandarén, “Ma vé. Ména dunyan wit kumbu taakundakwa, yaap yaré nyaamba. Nana apakundi anga wandékwa, ‘Guné yaap yaré nyaa jémbaa yaké yambak.’ Wani apakundi ména dunyan yamba vékundakwe wa. De wit kumbu taakute jémbaa wa yandakwa yaap yaré nyaamba. Wan kapérandi musé wa yandakwa.” Naandarén.
3-4 Wunga wandaka det wandén, “Talimba nana gwaal waaranga maandéka bakamu Devit yan muséké Gotna nyéngaamba wa viyaatakandarén. Wani kundiké guné yamba vékulakangunéngwe wa. Talimba Devit déku dunyansale kaandé yandéka Gotna kundi bulndakwa gaamba wulaae wani gaamba jémbaa yakwa duwat waatakundén, Gorké kwayéte taakandarén kakému det kwayéndarénngé. Waatakundéka kwayéndaka Devit déku dunyansale wani kakému kandarén. Wunga ye nana apakundi yamba vékundakwe. Nana apakundi anga wandékwa, ‘Gotna gaamba jémbaa yakwa du male Gorké kwayéndarén kakému kakandakwa. Nak du wani kakému katik kaké daré.’ Wunga wandéka Devit déku dunyansale wunga yandaka guné deké anga yamba wangunéngwe wa, ‘Wan kapérandi musé wa yandarén.’ Wunga wakapuk yate kamuké guné wuna duké anga wo? ‘De nana apakundi vékukapuk yate kapérandi musé wa yandakwa.’ Guné wunga wate yamba yékunmba vékusékngunéngwe wa.
5 “Nak kundi waak ma véku. Gotna gaamba jémbaa yakwa du de yaap yaré nyaa Gotna gaamba jémbaa yandakwa. Moses wan apakundi anga wandékwa, ‘Gotna gaamba jémbaa yakwa du yaap yaré nyaa waak déku gaamba wani jémbaa yakandakwa. Wan yékun wa.’ Wunga wandéka yaap yaré nyaa wani jémbaa yandaka guné det yamba waarungunéngwe wa. Yangunéngwanngé kamuké guné wuna dunyansat waaruwu?
6 Ma véku. Wuné néma du wa téwutékwa, Gotna kundi bulnangwa gaaké. Yi wan wanana wa.
7 “Gotna nyéngaamba ani kundi wa kwaakwa: Got wa wandén, ‘Guné nak du dakwaké sémbéraa yate det yékun yangunénngé mawulé yawutékwa. Guné kwaami viyaae tuwe wunat tiyaamuké kalik yawutékwa.’ Got wunga wandén. Wandéka wani kundi déku nyéngaamba kwaandéka guné wani kundiké yamba yékunmba vékusékngunéngwe wa. Guné wani kundiké yékunmba vékusékmunaae, wa guné kapérandi musé yakapuk yan duwat katik waarukatik guné.
8 Wani kundi wuné Duna Nyaan wawutékwa. Yaap yaré nyaaké néma du a téwutékwa. Wuné du dakwana jémbaaké yi naawutu, wa yi naawutén pulak yakandakwa, yaap yaré nyaamba.” Naandén Jisas.
Yaap yaré nyaa Jisas wandéka taamba kapére yan du yékun yan
(Mk 3:1-6; Lu 6:6-11)
9 Wani kundi watake Jisas wani taalé taakatake Gotna kundi bulndakwa gaat wulaandén.
10 Wulaandéka taamba kapére yan du nak wamba téndén. Téndéka Jisaské kalik yakwa du ras deku mawulémba anga wandarén, “Jisas yaap yaré nyaamba jémbaa yandu dé kotim-nganangwa.” Wunga wate Jisasét wandarén, “Yaap yaré nyaamba dunyan baat yakwa duwat kururéndakwan, wa de nana apakundiké daré kuk kwayu, kapuk? Wani muséké yénga méné vékwo?”
11 Wunga wandaka det wandén, “Guna du nak déku sipsip yaap yaré nyaa kwaawumba vaakétndu, wani sipsip kéraae kusaleké dé, kapuk yénga yaké dé? Dé déku sipsip kéraae kusale-kandékwa. Yi wan wanana wa.
12 Sipsip wan makal musé wa. Du dakwa wan néma musé wa. Yaap yaré nyaamba dunyansé nak duwat yékun yandaru nana apakundi wani muséké det katik waaruké dé. Wuné yaap yaré nyaamba duwat yékun yawutu, nana apakundi wani muséké wunat katik waaruké dé.”
13 Wunga watake taamba kapére yan duwat wandén, “Ména taamba ma kayéndéng.” Wunga wandéka déku taamba kayéndéngndéka nak taamba tan pulak yékunmba téndén.
14 Téndéka Farisi dunyansé rakarka yate wani gaa taakatake ye jaawuwe kundi bulndarén, Jisas viyaaké.
Jisas wan Gotna jémbaa yakwa yéku du wa
15 Jisas wani muséké vékusékte wani gaayé taakatake yéndén. Yéndéka némaamba du dakwa déku kukmba yéndarén. Yéténdaka Jisas wandéka baat yan du dakwa, sépémaalé kapére yan du dakwa akwi yékun yawuréndarén.
16 Yandaka det némaanmba watangndén, déké nak du dakwat kundi saapékapuk yamuké.
17-18 Wunga wandéka Gotna yémba kundi kwayétan du Aisaia déku kundi wani sapak wa sékérékén. Talimba Aisaia ani kundi Gotna nyéngaamba viyaatakandén:
Got wa wandén, “Wuné wani duwat wawutéka wa dé wuna jémbaa yakwa du téndékwa.
Wuné déké néma mawulé yawutéka wuna mawulé yékun yandékwa déké.
Wuné wawutu wuna Yaamambi déku mawulémba wulaae tékandékwa.
Téndu dé néma kot vékukwa néma du rate wuna kundi akwi du dakwat wakandékwa.
19 Dé katik waaruké dé.
Dé némaanmba katik waaké dé.
Dé yaambumba téte det némaanmba katik waké dé.
20 Dé répkwaakwa séwaa nak katik répsékéyakngé dé.
Wani séwaat yékun kurkandékwa. Katik vaanjandaké dé.
Dé ayélap vérékngwaakwa yaa katik vélékéyaakngé dé.
Dé nakapuk yamungandu néma yaa vérékngandékwa.
Dé wunga yate déké ayélap vékulakakwa du dakwat yékun yandu de apamama yate déké yékunmba vékulaka-kandakwa.
Dé jémbaa yandu yéku musé male tékandékwa.
Kapérandi musé késkandékwa.
21 Akwi képmaamba tékwa du dakwa déké yékunmba vékulakate wakandakwa, ‘Dé nanat yékun yakandékwa.’
Wunga wate déké kaavéré-kandakwa.”
Got wunga wandén.
Wandéka Aisaia wani kundi Jisaské viyaatakandén Gotna nyéngaamba, déku aasa kéraakapuk yalén sapak.
“Belsebul wa mayé apa kwayékwa Jisasét.” Naandarén.
(Mk 3:20-30; Lu 11:14-23; 12:10)
22 Dunyan ras du nak Jisaské kure yéndarén. Wani duwat kutakwa wa kure yatan. Kure téléka déku méni kiyaandéka kundi yamba bulndékwe. Yandéka Jisas dat kururéndéka nakapuk kundi bulte méni véndén.
23 Yandéka késépéri du dakwa vétake vatvat naate wandarén, “Yéki. Wani du wan Devitna gwaal waaranga maandéka bakamu dé kapuk? Dé nanat yékun yandénngé Got wan du dé, kapuk yénga pulak dé?” Wunga wandarén.
24 Farisi dunyan wani muséké vékute dekét deku kapmang kundi bulte wandarén, “Wani du wan Got wan du yamba wa. Kutakwana néma du déku yé Belsebul, wa déku mawulémba wulaae tékwa. Téte mayé apa kwayéndéka wa wani du wandéka kutakwa yaange yéndakwa.” Naandarén.
25 Wunga wandaka Jisas deku mawulé vékusékte det wandén, “Ani kundi ma véku. Néma gaayémba rakwa dunyan mawulé vétik yate kémba kém kutéke rate waariyamunaae katik tésékéyakngé daré. Nakurak gaamba yarékwa du dakwa mawulé vétik yate deku kapmang waariyamunaae de waak katik tésékéyakngé daré.
26 Wani kundiké ma vékulaka. Kutakwana néma du Satan déku dunyansale wunga téndakwa. De mawulé vétik yate deku dunyansale waariyamunaae de katik tésékéyakngé daré. Guné wunat wangunén pulak, Satan déku kém yaange yéndarénngé wandu de katik tésékéyakngé daré. Satan wunga jémbaa yamba yandékwe wa.
27 “Guné wunéké ani kundi wangunéngwa. Kutakwana néma du, Belsebul wuna mawulémba téte wa wunat mayé apa tiyaandéka wawutéka wa kutakwasé yaange yéndakwa. Naangunéngwa. Wan papukundi wa wangunéngwa. Guna du ras de waak wandaka kutakwa yaange yéndakwa. Guna du wunga yandaka guné det anga yamba wangunéngwe, ‘Belsebul guna mawulémba téte mayé apa kwayéndéka wa wangunénga kutakwasé yaange yéndakwa.’ Det wunga wakapuk yate kamuké guné wunat wani kundi wo? Wuné dele nakurak jémbaa yawutéka de wa vékusékndakwa. Guné wunéké papukundi wa wangunéngwa.
28 Ma véku. Gotna Yaamambi wuna mawulémba téte wunat mayé apa tiyaandékwa. Tiyaandéka wuné kutakwat wawutéka wa yaange yéndakwa. Guné wani musé véte anga vékusék-ngangunéngwa. Got néma du rate du dakwaké yékunmba véké yandékwa sapak wa yaan.
29 “Ani kundi ma véku. Du nak mayé apa yakwa duna gaamba wulaae déku musé baka kéraamuké, taale wani duwat kure jorikat gikandékwa. Gitake déku gaamba wulaae déku musé baka kéraakandékwa. Wani kundiké ma vékulaka. Satan dé wani mayé apa yakwa du pulak wa. Wuné wani duwat jorikat gikwa du pulak a. Wuna mayé apa Satanna mayé apat wa taalékéran.
30 “Wunale jémbaa yakapuk yakwa du dakwa de wuna maama wa téndakwa. Wuné du dakwat wawutéka de wuna kémba téndakwa. Wuna du dakwat yékun yakapuk yakwa du dakwa de wuna du dakwat yaavan kutndakwa.
31 “Wani muséké vékulakate gunat wawutékwa. Du dakwa kapérandi musé ye wani kapérandi muséké kalik ye yaasékandaru, wa Got yandarén kapérandi musé yasnyéputi-kandékwa. Du dakwa kapérandi kundi watake wani kapérandi kundiké kalik ye yaasékandaru, wa Got wani kapérandi musé yasnyéputi-kandékwa. De wasélékte kapérandi kundi Gotna Yaamambiké wamunaandaru, wa Got wani kapérandi musé katik yasnyéputiké dé.
32 Wuné Duna Nyaan, du dakwa wunat wasélékte wunéké kapérandi kundi watake wani kapérandi kundiké kalik ye yaasékandaru, wa Got wani kapérandi musé yasnyéputi-kandékwa. De wasélékte Gotna Yaamambiké kapérandi kundi wamunaandaru, wa Got wani kapérandi musé katik yasnyéputiké dé. Bulaa katik yasnyéputiké dé. Kukmba sérémaa sérémaa waak katik yasnyéputiké dé.” Jisas wunga wandén.
Kapérandi mawulé vékukwa du kapérandi kundi bulndakwanngé wandén
(Lu 6:43-45)
33 Wani kundi watake Jisas det anga wandén, “Yéku miyémba yéku sék vaakundakwa. Kapérandi miyémba kapérandi sék vaakundakwa. Nané miyé sékét véte wa vékuséknangwa, yéku miyé, kapérandi miyéké waak.
34 Guné Farisi dunyan, guné duwat tikwa kaambe pulak wa yaténgunéngwa. Guné kapérandi mawulé male vékungunéngwa. Yate yéku kundi yénga pulak bulké guné? Du dakwa deku mawulémba vékulakate wa kundi bulndakwa.
35 Yéku mawulé vékukwa du dakwa de yéku musé yate yéku kundi bulndakwa. Kapérandi mawulé vékukwa du dakwa de kapérandi musé yate kapérandi kundi bulndakwa.
36 “Ma véku. Gunat wawutékwa. Got néma kot vékute néma du randa nyaa akwi du dakwat Got waatakundu de bulndarén néma kundi, bulndarén baka kundi, bulndarén akwi kundi dat waambule kaatakandakwa.
37 Kukmba guna kundi akwi vékutake rasét wakandékwa, ‘Guné yéku musé yakwa du wa.’ Watake rasét wakandékwa, ‘Guné kapérandi musé yakwa du wa.’ Got wunga wakandékwa.” Jisas Farisi dunyansat wunga wandén.
Jisas kulé apanjémba nak yandénngé dat wandarén
(Mk 8:11-12; Lu 11:29-32)
38 Wani kundi wandéka apakundiké vékusékngwa du ras, Farisi du ras de wunga Jisasét wandarén, “Néma du, nané vékapuk yananén kulé apanjémba nak yaménu véké mawulé yanangwa. Méné yaménu nané ve vékusék-nganangwa. Got wandéka wa yaaménén. Wunga vékusék-nganangwa.”
39 Wunga wandaka det wandén, “Ani sapakmba yatékwa du dakwa kapérandi musé yatépékandakwa. De Gorét wa kuk kwayéndarén. Wunat wangunén kulé apanjémba katik yaké wuté. Gotna yémba kundi kwayétan du Jona talimba yandén pulak male yakawutékwa.
40 Talimba Jona gaan kupuk nyaa kupuk néma gukwamina biyaamba kwaandén pulak, wuné Duna Nyaan rémngé yandakwa kwaawumba gaan kupuk nyaa kupuk kwaakawutékwa.
41 “Talimba Ninivemba tan du dakwa Jonana kundi vékutake yandarén kapérandi musé yaasékandarén. Jona néma du téndéka wuné amba téte kundi bulkwa du wuné néma du téte Jonat wa taalékérawutén. Kukmba Got néma kot vékute néma du randa sapak Ninivemba tan du dakwa waarape Gotna ménimba téte wakandakwa, ‘Jona nanat Gotna kundi kwayéndéka nané vékute yananén kapérandi musé yaasékatake Gotna kundi yékunmba vékunanén. Jisas Jonat taalékére gunat Gotna kundi wandéka guné yangunén kapérandi musé yaasékatake Gotna kundi yamba vékungunéngwe. Wunga yate guné néma kapérandi musé wa yangunén.’ Wunga wakandakwa.
42 “Talimba néma taakwa nak, ani sékaa taalémba yaae néma du Solomonna kundi vékuké yaambumba kulémba yélén. Dé nyaangét vékupukaakwa du téndéka wuné amba téte gunale kundi bulkwa du wuné nyaanngét vékupukaakwa du téte Solomonét wa taalékérawutén. Kukmba Got néma kot vékute néma du randa sapak wani néma taakwa waarape Gotna ménimba téte gunat wakalékwa, ‘Wuné sékaa taalémba yaawutén. Yaae Solomonna kundi vékuwutén. Jisasna kundi Solomonna kundit wa taalékéran. Guné Jisasna kundi yamba vékungunéngwe wa. Wunga yate néma kapérandi musé wa yangunén.’ Naakalékwa wani taakwa.” Jisas wunga wandén det.
Kutakwa yaange ye waambule yaalénngé Jisas wandén
(Lu 11:24-26)
43 Wani kundi watake Jisas det anga wandén, “Ani kundi ma véku. Kutakwa ye nak duna mawulémba wulaae te yaasékatake yélén. Maas viyaakapuk yakwa taalémba yeyé yaayate taaléké waaklén lé ramuké.
44 Waakpatiye walén, ‘Wuné talimba rawutén gaat waambule yékawutékwa.’ Wunga watake waambule ye vélén wani duna mawulé yékun ye baka téndéka.
45 Vétake ye kutakwa taambak kaayék vétik (7) we kure yaalén. Kukmba kure yaalén kutakwasé yan kapérandi musé wa taale yaan kutakwa yan kapérandi musat taalékéran. Wani kutakwa akwi wani duna mawulémba wulaae téndarén. Talimba nak kutakwa déku mawulémba wulaae téléka ayélapkéri kapérandi musé yandén. Rékaamba kutakwa déku mawulémba wulaae téndaka wani du némaamba kapérandi musé yandén. Wani kundiké ma vékulaka. Némaamba kapérandi musé yan du yatan pulak, bulaa yatékwa du dakwa wunéké yékunmba vékulaka-kapuk yate baka yatéte némaamba kapérandi musé yakwa du dakwa wa tékandakwa.” Det wunga wandén.
Jisas déku aasa déku waayékanjeké wandén
(Mk 3:31-35; Lu 8:19-21)
46 Jisas du dakwat wayéka kundi kwayéténdéka déku aasa, déku waayékanje waak ye kaapamba téndarén. Téte dale kundi bulké mawulé yandarén.
47 Yandaka du nak wa wulaae Jisasét anga wandén, “Ma véku. Ména aasa, ména waayékanje yaae kaapamba téte ménale kundi bulké mawulé yandakwa.”
48 Wunga wandéka Gotna kémngé det yakwasnyéké mawulé yate dat wandén, “Wuna aasa waayékanje yénga pulak daré?”
49 Wunga watake déku dunyansat déku taambat wakwasnyéte wandén, “Ma vé. An wuna aasa, wuna waayékanje a.
50 Anjorémba rakwa du wuna aapa déku kundi vékute wandékwa pulak yakwa du dakwa wan wuna waayékanje, wuna nyangengu, wuna aasa pulak wa yaténdakwa.” Naandén Jisas.